güvenlik planı
Güvenlik planı, ÅŸiddet içeren bir iliÅŸkiden çıkmak ya da çıktıktan sonra daha güvende hissetmek için kiÅŸinin kendi ihtiyaçlarına göre hazırladığı bir yol haritasıdır.
Güvensiz ve ÅŸiddet içeren bir flört iliÅŸkisini sonlandırmak, bir flört hakkıdır. Ancak iliÅŸkiden çıkmak, her zaman bir tercih ya da seçenek olmayabilir. Bir kiÅŸinin böyle bir iliÅŸkiyi sonlandırmamasının birçok nedeni olabilir. Bu konuda, ÅŸiddet içeren iliÅŸkiden çıkmanın önündeki engeller yazımıza göz atabilirsin. Böyle durumlarda güvenlik planı bazen sadece iliÅŸki içindeki güvenliÄŸi artırmaya destek olur. Bazen de iliÅŸki içi ÅŸiddet ve ÅŸiddetten zarar görme seviyesini azaltmak için kiÅŸiyi güçlendirecek bir iç hazırlık olarak düÅŸünülebilir.
güvenlik planında neler olabilir?
Güvenlik planı, kiÅŸinin ÅŸiddet içeren bir iliÅŸki içinde, bulunduÄŸu duruma göre uyarlanmış önemli bilgileri içerir. Güvenlik planında ÅŸunlar olabilir:
-
Åžiddet döngüsü aÅŸamalarını fark etmeye ve bu anlarda kiÅŸinin kendisini korumasına yönelik planlar,
-
Güvende hissettirmeyen anları ve davranışları fark edebilmeye yönelik sorular ve o anlarda yapılabileceklere dair önden verilmiÅŸ cevaplar,
-
Yakın arkadaÅŸlara, aile üyelerine, okul sorumlularına ya da güvenilir diÄŸer kiÅŸilere durum hakkında nasıl bilgi verilebileceÄŸini belirleyen planlar,
-
Acil durumlarda destek verebilecek kişi, kurum ve telefon hatlarının iletişim adresleri,
-
Duygularla nasıl baÅŸa çıkılabileceÄŸine yönelik stratejiler,
-
Güvensiz hissettiren anlarda gidilebilecek güvenli yerler, kullanılabilecek araçlar ve baÅŸvurulabilecek kaynaklar,
-
Fiziksel ve çevrim içi ortamlarda daha güvenli hissetmeye yarayacak önlemler.
Güvenlik planı, ÅŸiddet içeren veya güvensiz hissettiren durum ve davranışlar karşısında farklı senaryolar yaratarak, bu gibi anlarda daha hazırlıklı hissetmeye ve daha kararlı davranmaya yardımcı olur.
neden güvenlik planı yapmalıyım?
SaÄŸlıklı, güvenli ve destekleyici bir iliÅŸki herkesin hakkıdır. Sana zarar veren bir iliÅŸki içindeysen, ÅŸiddetin senin suçun olmadığını bilmelisin. Åžiddet, her zaman, uygulayanın suçudur.
Gerilimin yükseldiÄŸi ya da ÅŸiddet davranışının gerçekleÅŸtiÄŸi anlarda kiÅŸiler bazen donup kalabilir. Beklemedikleri davranışlara nasıl karşılık vereceklerini, kendilerini nasıl savunacaklarını bilemeyebilirler. O anın içindeyken olanları deÄŸerlendirmek ve güvenli bir seçenek bulmak zor olabilir. Böyle anların tekrar gerçekleÅŸme ihtimaline karşı önceden hazırlanmak, seçeneklerini önden belirleme imkanı verebilir.
Ä°liÅŸkiyi bitirmeye karar versen de vermesen de kendini ÅŸiddetten korumanın yollarını düÅŸünmeye baÅŸlaman önemlidir. Güvenlik planı, potansiyel olarak tehlikeli durumlardan kaçınmanın yollarını düÅŸünmeye, tehlike ve ÅŸiddet anında uygulayabileceÄŸin stratejileri önceden belirlemeye, tepki vermenin en iyi yolunu deÄŸerlendirmeye ve planlamaya teÅŸvik eder.
Partnerinin güvensiz ve ÅŸiddet içeren davranışlarını kontrol edemesen de kendini olabildiÄŸince güvende tutmak için harekete geçebilirsin.
güvenlik planı nasıl oluÅŸturulur?
KiÅŸisel tercihine göre, güvenlik planını bir kağıda yazabilir veya çevrim içi olarak oluÅŸturabilirsin. Bunu yaparken hazır örnekleri kullanabileceÄŸin gibi kendi planını da hazırlayabilirsin. Var olan güvenlik planı örneklerini inceleyerek, üzerine düÅŸünmek istediÄŸin soruları da bu plana ekleyebilirsin. Güvenlik planını en çok ihtiyaç duyduÄŸun anda en iyi ÅŸekilde kullanabilmen için önemli olan, kendi ihtiyaçlarını gözeterek kiÅŸiselleÅŸtirilmiÅŸ soru ve yanıtlarla bu planı hazırlamaktır.
Güvenlik planını hazırlarken okulda, evde, çevrim içi ortamlarda, sosyal ve duygusal olarak güvende kalmak için nelere ihtiyaç duyduÄŸunu düÅŸünebilirsin.
Güvenlik planını kendi başına tamamlayabileceÄŸin gibi bir baÅŸkasının desteÄŸi ya da eÅŸliÄŸi ile de hazırlayabilirsin. Ä°liÅŸkin ve iliÅŸkindeki güvensiz durumlar hakkında konuÅŸabildiÄŸin bir yakın arkadaşın, bir aile üyesi ya da rehber öÄŸretmenin gibi güvendiÄŸin baÅŸka biriyle birlikte çalışabilirsin. EÄŸer ailenin iliÅŸkin hakkında bilgisi yoksa, bu durumun gerektirdiÄŸi güvenlik ihtiyacına da planında yer vermeyi düÅŸünebilirsin.
Ä°liÅŸkin devam ediyorsa, güvenlik planı hazırlarken ÅŸunlar üzerine düÅŸünebilirsin:
-
Güvende hissetmediÄŸin durumlara örnekler neler?
-
Partnerin bir şeyden memnun olmadığında onda fark ettiğin davranışlar neler?
-
GüvendiÄŸin ve yardım isteyebileceÄŸin kiÅŸiler kimler?
-
Partnerinle birlikteyken güvende hissetmediÄŸin bir an olduÄŸunda ne yapabilirsin ve ona ne söyleyebilirsin?
-
Kendini daha iyi ve güçlü hissetmek için neler yapabilirsin?
Ayrılmayı düÅŸünüyorsan, güvenlik planına ÅŸunları dahil edebilirsin:
-
ArkadaÅŸlarından ya da güvendiÄŸin bir yetiÅŸkinden destek alarak dikkatli bir ayrılık planı hazırlayabilirsin.
-
Partnerinle yalnız olduÄŸunuz bir anda ayrılmak güvenli olmayabilir. Dışarıda, kamusal bir alanda, telefonda, mesajla ya da e-mail ile ayrılabilirsin.
-
Ä°liÅŸkiyi sonlandırdığını ve bunun son kararın olduÄŸunu net bir ÅŸekilde söyleyebilirsin. KurabileceÄŸin cümleleri önceden planına ekleyebilirsin.
-
Ayrıldıktan sonra onunla iletiÅŸim kurmaktan kaçınabilirsin. EÄŸer seninle iletiÅŸime geçmeye çalışırsa, ona söyleyebileceklerini planına ekleyebilirsin.
güvenlik planımı nerede tutmalıyım?
Güvenlik planını tamamladıktan sonra, onu nerede tutacağını ve acil bir duruma karşı kiminle paylaÅŸacağını seçmelisin.
Hazırladığın güvenlik planını partner(ler)inin görmesi daha fazla risk oluÅŸturabilir, bu nedenle onların ulaÅŸamayacakları güvenli bir yer düÅŸünebilirsin. Güvenlik planını, ihtiyaç duyduÄŸun her zaman kolayca ulaÅŸabileceÄŸin güvenli bir yere koyabilirsin.
Çevrim içi ya da çevrim dışı hazırladığın güvenlik planının bir kopyasını yakın bir arkadaşın, bir aile üyesi, okul psikolojik danışmanı ve rehber öÄŸretmenin gibi güvendiÄŸin birine vermeyi de düÅŸünebilirsin.
Bu yazıdaki Güvenlik Planı örnekleri hazırlanırken loveisrespect.org kaynaklarından yararlanılmıştır.
​
Bu içerik, EMpower Vakfı hibe desteÄŸi ile Cinsel Åžiddetle Mücadele DerneÄŸi "Ne Var Ne Yok?" Gençlik Programı ve tabukamu iÅŸbirliÄŸinde 2021-2023 tarihleri arasında hazırlanmıştır. Bu içerik, yalnızca Cinsel Åžiddetle Mücadele DerneÄŸi ve tabukamu sorumluluÄŸundadır ve EMpower Vakfı'nın konumunu yansıtmak zorunda deÄŸildir.
​