flört şiddeti
Flört şiddeti, duygusal, romantik, veya cinsel ilişkilerde gerçekleşen şiddet durumlarına denir.
İlişkinin herhangi bir aşamasında ya da ilişki bittikten sonra yaşanabilir. Partnerlerden birinin diğeri ya da partnerlerin birbirleri üzerinde güç ve kontrol kazanmaya çalıştığı, tekrarlayan, zarar verici davranış biçimlerini ve sınır ihlallerini ifade eder. Flört şiddeti, tek partnerli veya çok partnerli, kısa veya uzun süreli, çevrimiçi ya da yüz yüze ilişkilerde; cinsiyet kimliği ve cinsel yöneliminden bağımsız olarak her yaştan kişiler arasında yaşanabilir. Tek bir flört şiddeti şeklinden bahsetmek mümkün değildir. Flört şiddeti, her kişi ve ilişki için farklı olabilir.
“Flört şiddeti” en yaygın kullanılan kavram olsa da farklı isimlerle karşımıza çıkabilir. Flört şiddetini ya da ilişkilerde olan şiddeti anlatmak için bazen bu terimler de kullanılır:
-
Sevgili şiddeti,
-
Romantik partner şiddeti,
-
Yakın partner şiddeti,
-
İlişkisel şiddet,
-
İlişki içi şiddet, ve
-
Güvensiz ya da zarar veren ilişkiler.
flört şiddeti çeşitleri
Şiddetin birçok farklı çeşidi olabilir. Flört şiddeti de diğer şiddet biçimleri gibi birkaç farklı şekilde karşımıza çıkabilir:
-
Duygusal/sözel şiddet,
-
Dijital şiddet,
-
Israrlı takip,
-
Fiziksel şiddet,
-
Cinsel şiddet, ve
-
Ekonomik şiddet.
Ayrıca yakın zamanda flört şiddetiyle beraber anılan yeni kavramlarla karşılaşmış olabilirsin:
-
Gaslighting (manipülasyon)
-
Love-bombing (aşka tutma)
-
Ghosting (hayaletleme)
-
Benching (yedekleme)
-
Stealthing (onaysız prezervatif çıkarma)
Tüm bu kavramlar genelde birbiriyle ilişkili olarak karşımıza çıkar. Hepsi yukarıdaki şiddet türlerinden en az birine dahildir.
Aşağıda bahsedilen şiddet örnekleri duygusal, romantik, cinsel ilişkilerde gerçekleşen şiddet durumlarına bazı örneklerdir.
duygusal/
sözel şiddet
Duygusal ya da sözel şiddet, psikolojik şiddet olarak da bilinir. Kişinin psikolojisine yönelik uygulanan şiddet türüdür. Duygusal iyi olma halini, yani kişinin duygusal olarak kendini iyi hissedip hissetmemesini etkiler.
Partnerin korkmasına, kendine olan güveninin azalmasına, suçlu hissetmesine neden olur. Bir kişinin sözleri ve davranışlarıyla partnerinin duygu ve davranışlarını kontrol altına almasıdır. Fiziksel şiddete göre fark etmesi ve tanımlaması daha zordur. Bu nedenle bazı davranışların şiddet olduğunu ve bu davranışların olumsuz etkilerini anlamak daha çok zaman alabilir. Herkes duygusal şiddeti farklı şekillerde yaşayabilir. Aynı şiddet türü herkesi farklı şekillerde etkileyebilir.
-
Suçlu hissettirmek: Problemlerin kaynağı olarak diğer partneri göstermek, sorumluluk almamak.
-
Aşağılamak: Bedeni, kıyafetleri, ailesi, arkadaşları, mesleği, inancı ve benzeri konularda kişiyi aşağılamak, dalga geçmek, küçük düşürmek, hakaret ve küfür etmek.
-
Yalnızlaştırmak: Sosyal hayatından, hobilerinden ve arkadaşlarından uzaklaştırmak, iletişimini engellemek ya da yasaklamak.
-
Tehdit etmek: Ayrılığı veya eleştirilmeyi kesinlikle kabul etmemek; endişe, kaygı ya da korku yaratacak şekilde güvenliği konusunda korkutmak.
-
Kıyaslamak: Beden, cinsellik, ilişki, başarı, yetenek, kazanç ve benzeri konularda başkaları ile karşılaştırmak, kıyaslamak.
-
Manipüle etmek: Kendi gerçekliğinden şüphe duymasına sebep olmak, “aslında öyle olmadı, yanlış hatırlıyorsun” gibi cümlelerle konuyu saptırmak.
-
Öz güvenini zedelemek: Yapamayacağını, başaramayacağını, yetersiz ve değersiz olduğunu söyleyerek veya ima ederek kendine olan saygısının ve güvenin zedelenmesine sebep olmak.
-
Kontrol etmek: Kiminle görüşeceği, ne giyeceği, nasıl davranacağı gibi konularda kontrol sağlamaya çalışmak.
-
Zorlamak: İstenmeyen, hoşlanılmayan ya da yasal olmayan davranışlara zorlamak, veya belli davranışları yaptırmak için baskı kurmak.
dijital şiddet
Teknolojik araçlar ve/veya sosyal medyanın baskı kurmak ve kontrol etmek için kullanılmasıdır.
Dijital şiddetin örneklerinden bazıları şunlardır:
-
Kişiyi rahatsız edecek şekilde sık sık aramak ve mesaj göndermek,
-
Konum bilgilerini paylaşmasını istemek,
-
Özel bilgi ve/veya fotoğraflarını yayınlamak; paylaşım ve fotoğraflarının altına kişiyi rahatsız eden yorumlar yazmak,
-
Sosyal medya hesaplarının şifrelerini istemek,
-
Telefonunu karıştırmak,
-
Bazı arkadaşlarını sosyal medya hesaplarından silmesini istemek,
-
Sosyal medyadan yapacağı paylaşımlara karışmak,
-
Onayı olmadan cinsel içerikli mesaj göndermek, veya
-
Cinsel içerikli fotoğraf/video paylaşmaya zorlamak.
Şiddet uygulayan kişinin kim olduğunu bilmek dijital ortamlarda bazen imkansız olabilir. Paylaşılan mesajlar, fotoğraflar, videolar ve yorumlar hızlı bir şekilde çok kişiye ulaşabilir ve kopyalanabilir. Dijital hesaplarımıza isteyen istediği zaman ulaşabilir. İçeriği paylaşan kişi paylaştığını silse bile, dijital ortamda kopyaları olabilir ve hiçbir zaman silinmeyebilir. Bu özellikler dijital şiddeti daha tehlikeli yapar. Her şiddet davranışında olduğu gibi dijital şiddet de uygulayanın suçudur. Bazı dijital şiddet davranışları aynı zamanda suçtur. Bu suçları şikayet edebilir ve bu konuda destek alabilirsin. Yasalara göre suç olsun ya da olmasın, her dijital şiddet davranışı eşit derecede zarar verebilir.
ısrarlı takip
Birini tehdit ederek veya korkutarak, fiziksel olarak ya da dijital yollarla takip etmek; kişinin özel alanına ve sınırlarına saldırarak güvenlik duygusunu zedelemek olarak tanımlanır.
Israrlı takip etmek ya da musallat olma karşımıza şu şekillerde çıkabilir:
-
Israrla mesaj atarak ve/veya arayarak rahatsız etmek,
-
Evinin/okulunun önünde beklemek,
-
Gittiği yerleri ve görüştüğü kişileri takibe almak,
-
Sık gittiği mekanları belirleyip buralarda karşısına çıkmak, veya
-
Davranışları, görüştüğü insanlar ya da gittiği yerler hakkında hesap sormak.
İngilizcede ‘stalking’ olarak bilinir ve Türkçede de bu şekilde zaman zaman kullanılabilir. Genellikle ‘sosyal medyada stalklamak’ gibi zararsız görünen bir anlamda kullanılsa da, kelime aslında ısrarlı takip etme anlamına gelir.
fiziksel şiddet
Fiziksel güç veya zorlamayla kişiyi korkutmak ve tehdit etmektir. Fiziksel şiddet doğrudan kişinin bedenine zarar verebilir.
Bazen bu,
-
Bilerek itmek,
-
Sarsmak,
-
Çekiştirmek,
-
Sıkıştırmak,
-
Tokat atmak,
-
Saçını çekmek,
-
Isırmak, veya
-
Tekme atmak şeklinde olabilir.
Bazen de şiddeti uygulayan kişi bedene direkt olarak zarar vermeden ya da dolaylı yollarla fiziksel şiddet uygulayabilir:
-
Alkol ve madde kullanmaya zorlamak,
-
Telefon fırlatmak,
-
Duvar yumruklamak,
-
Önünü kapatmak ve hareket etmesini engellemek, veya
-
Üstüne yürümek.
Fiziksel şiddetin şiddet sayılması için kişinin canının acıması ya da bedeninde iz ya da yara oluşması gerekmez.
cinsel şiddet
Cinsel şiddet, cinsellikle değil, diğer tüm şiddet türleri gibi güç ve kontrol ile ilgilidir. Cinsel şiddet sadece cinsel davranışları değil, cinselliğimizi oluşturan beden, cinsel kimlik, ilişki geçmişi gibi birçok konuyla ilgili olabilir.
En geniş anlamda:
-
Kişiyi bir cinsel davranış için zorlamak,
-
Sözel/bedensel olarak ifade edilen “hayır” kelimesini kabul etmemek ya da inanmamak,
-
Kişi bir cinsel davranışa “hayır” dediğinde onu “evet” demeye ikna etmeye çalışmak (buna onay inşa etmek denir) ile ilgilidir.
Bazen de birden fazla şiddet türünü bir arada bulunduran ama temelde cinsel şiddet ve zararlı davranışlar da olabilir:
-
Bedeninin şekli, boyu, uzunluğu veya fiziksel özellikleriyle ilgili utandırmak,
-
Geçmişte yapıp yapmadığı cinsel davranışlar ve beraber olduğu kişilerle ilgili utandırmak,
-
Cinsel ifadesini ve davranışlarını başka kişilerle kıyaslamak,
-
Hazır hissetmediği ya da istemediği cinsel davranışlara zorlamak, taciz ve tecavüz etmek,
-
Korunma yöntemlerini almasını ya da kullanmasını engellemek,
-
Özel fotoğraf ya da video çekimi yapmak için zorlamak,
-
Cinsel içerikli fotoğraf, video, dergi gibi materyallere bakmaya zorlamak,
-
Kişinin cinsel yaşantısıyla ilgili bilgileri izinsiz ya da haberi olmadan paylaşmak, ve
-
Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğiyle ilgili açılmaya ya da paylaşım yapmaya zorlamak.
Bu davranışların çoğu ayrıca Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesine göre cinsel taciz suçudur.
ekonomik şiddet
Ekonomik şiddet, birinin davranışlarını veya kararlarını kontrol etmek için parasını kullanmak, onu nasıl harcamayı seçtiğini belirlemeye çalışmak, işiyle ilgili konuları kontrol etmek ve ekonomik özgürlüğüne karışmaktır.
Flört ilişkilerinde ekonomik şiddet şunlara benzeyebilir:
-
Kişiyi hesabı ödemeye, hediye almaya veya para vermeye zorlamak,
-
Kişinin satın aldığı şeyleri kontrol etmek,
-
Kişinin çalışmasını yasaklamak veya çalışma saatlerini sınırlamak,
-
Araba, anahtarlar veya diğer ulaşım araçlarını alarak işe gitmesini engellemek,
-
Kişiyi, işverenini veya iş arkadaşlarını taciz ederek kovulmasına neden olmak,
-
Kredi kartlarını izinsiz kullanmak,
-
Kredi çekmeye ya da para transferi yapmaya zorlamak,
-
Kendisi para harcarken partnerinin aynısını yapmasına engel olmak, ve
-
Karşılığında bir şey bekleyerek kişiye hediyeler vermek veya bir şeyler için ödeme yapmak.
şiddet çeşitleri arasında
hiyerarşi kurmak
Şiddet davranışları arasında hiyerarşi kurmak, bazı şiddet davranışları ve türlerinin diğerlerinden daha önemli ve zararlı olduğuna inanmaktır.
Zarar veren bir davranışın hangi şiddet türüne girdiğini net çizgilerle ayırmak her zaman kolay ya da mümkün olmayabilir. Sözel ya da duygusal olarak başlayan şiddet, kısa sürede fiziksel ya da cinsel şiddete dönüşebilir. Bazen de birkaç şiddet türü iç içe geçmiş olarak yaşanabilir. Örneğin, cinsel içerikli özel bir fotoğrafı onaysız paylaşmak hem dijital hem cinsel şiddettir. Aynı şekilde, masaya veya duvara vurmak hem fiziksel hem duygusal şiddettir.
Şiddet içeren her davranışın rahatsız etme ve zarar verme boyutu kişiden kişiye değişebilir. Bu yüzden, bu davranışlar arasında hiyerarşi kurmadan, yani bir şiddet türünü diğerine göre daha önemli ya da zararlı olarak belirlemeden kendi içinde değerlendirmek önemlidir.
Dizi, film ve benzeri bazı içerikler toplumsal cinsiyet temelli şiddeti normalleştirmeye çalıştığı için insanlar bazı şiddet türlerinin daha az zarar verici olduğunu düşünebilir. Bu, şiddete maruz bırakılan insanların yaşadıklarının önemsiz görülmesine sebep olabilir. Güvenlik anlayışımız ve güvende hissetmek için ihtiyaç duyduğumuz şeyler çok çeşitli olabilir. Şiddet neye benzerse benzesin, şiddettir.
flört şiddeti hakkında
kaynaklar
Şiddet döngüsü
Şiddet davranışlarının belli aralıklarla tekrarlamasına “şiddet döngüsü” denir. Şiddet döngüsü, kişinin yaşadığı şiddeti fark etmesini ve şiddet olan ilişkiden çıkmasını zorlaştırabilir. Şiddet döngüsü hakkında daha fazla bilgi al.
“Aşk bu değil!”
Flört şiddetini besleyen pek çok yanlış inanış bulunur. Bu yanlış inanışlar, ilişkiler hakkında destekleyici, güçlendirici ve yargıdan uzak bir anlayış geliştirmemizi engelleyebilir. Yanlış inanışlarımızdan kurtulmanın en iyi yolu onları sorgulamak, onlar üzerine çalışmaktır. “Aşk bu değil!” testini çöz.
Güvenli ilişkiler
Bu yanlış inanışlar nedeniyle bize zaman zaman doğru görünmeyen pek çok ihtiyaç ve istek, aslında güvende ve iyi hissetmek için ihtiyaç duyduğumuz kişisel haklardır. Flört ilişkisi içinde de bu haklara sahibiz ve bu hakları talep edebiliriz. Güvenli ilişkiler sayfasına git.
Bu içerik, EMpower Vakfı hibe desteği ile Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği “Ne Var Ne Yok?!” projesi ve tabukamu işbirliğinde hazırlanmıştır. Bu içerik yalnızca Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği ve tabukamu sorumluluğundadır ve EMpower Vakfı'nın konumunu yansıtmak zorunda değildir.