top of page
hepatit C
HepatitC.png

hepatit C

Hepatit C, hepatit C virüsünün (kısaca HCV) sebep olduğu ve insandan insana aktarılan bir enfeksiyondur.

 

HCV cinsel yolla aktarılabilir. Vücutta karaciğeri etkiler ve tedavi edilmediğinde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

 

Vücudunda HCV olan insanlarda önce akut yani kısa süreli enfeksiyon görülebilir. Bu, virüsün aktarılmasından sonraki 6 aylık süreyi kapsar. Bu süre içinde herkesin farklı deneyimleri olabilir. Bazı insanlar hafif, bazıları ağır belirtiler deneyimleyebilir. Bu sürecin sonunda vücudunda HCV olan insanların yaklaşık %30’u herhangi bir tedaviye gerek duymaksızın virüsü vücutlarından atar.

 

İnsanların yaklaşık %70’inde ise virüs vücutta kalmaya devam eder ve kronikleşir; yani hayat boyu süren enfeksiyonlara yol açar. Uzun süreli HCV enfeksiyonu tedavi edilmezse karaciğer iltihaplanması, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri gibi hastalıklara sebep olabilir.

nasıl aktarılır?
nasıl aktarılmaz?

hepatit C nasıl aktarılır?

HCV kanla aktarılır.

 

Örneğin,

 

  • Kanla temas edilen cinsel davranışlar deneyimlenmesi,

  • Diş fırçası, tıraş bıçağı, tırnak makası gibi eşyaların paylaşımı,

  • Şırınga ve iğne paylaşımı,

  • Sterilize edilmemiş araçlarla dövme ve piercing uygulanması,

  • Güvenilir olmayan yerlerde kan verme, enjeksiyon, organ nakli gibi işlemlerin uygulanması HCV aktarımına neden olabilir.

hepatit C nasıl aktarılmaz?

HCV bu davranışlarla aktarılmaz:

 

  • Sarılmak,

  • Öpüşmek,

  • El sıkışmak,

  • Yemek ve içecek paylaşmak,

  • Öksürmek veya

  • Hapşırmak

belirtileri

hepatit C'nin 
belirtileri nelerdir?

Birçok insanda herhangi bir belirti görülmez. Bazı insanlarda ise belirtiler hafif olabilir. 

 

Kısa süreli HCV enfeksiyonunda belirtiler çoğunlukla virüs aktarımı gerçekleştikten sonraki 6-7 hafta arasında görülür. Uzun süreli HCV enfeksiyonunda ise yıllarca hiçbir belirti veya rahatsızlık görülmeyebilir; belirtilerin görülmesi ilerlemiş bir karaciğer hastalığının göstergesi olabilir. 

 

HCV enfeksiyonuna bağlı olarak,

 

  • Ateş,

  • Halsizlik ve yorgunluk,

  • İştah kaybı,

  • Mide bulantısı ve kusma,

  • Kas ve eklem ağrıları,

  • Koyu renkli idrar,

  • Karın ağrısı,

  • Gözlerde ve ciltte sararma olabilir.

nasıl teşhis edilir?

hepatit C aktarımı nasıl önlenir?

HCV’den korunmak için geliştirilmiş bir aşı yoktur. Ancak enfeksiyon aktarılma ihtimaline karşı şunlara dikkat edebilirsin: 

 

  • Cinsel ilişkilerde kan temasını engelleyecek korunma yöntemleri kullanmak,

  • Cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlara karşı rutin test olmak,

  • Partnerle cinsel sağlık statüsü, korunma ve benzeri konularda iletişim kurmak,

  • Birden fazla partner olması durumunda cinsel ilişki sırasında açık yaralara ve regl dönemine dikkat etmek,

  • Dövme ve piercing yapılan yerlerde steril malzemelerin kullanıldığından emin olmak,

  • Diş fırçası, tıraş bıçağı, tırnak makası gibi kişisel bakım malzemelerini paylaşmamak,

  • İğne ve şırınga paylaşmamak,

  • Güvenilir olmayan yerlerde kan verme ve enjeksiyon işlemleri yaptırmamak,

  • Hepatit A ve Hepatit B aşılarını olduğundan emin olmak.

hepatit C nasıl teşhis edilir?

HCV enfeksiyonunun teşhisi kan testi ile yapılır.

 

Kan testi, bir insanın vücudunda HCV olup olmadığının ve geçmişte bir enfeksiyon geçirip geçirmediğinin bilgisini sağlayabilir. 

 

Ne zaman kan testi yapılması tavsiye edilir? 

Aşağıdaki durumlardan biri ya da birkaçı geçerliyse bir sağlık kuruluşunda kan testi yaptırabilirsin.

 

  • Yukarıdaki belirtileri gösteriyorsan,

  • HCV aktarılma ihtimalinin olup olmadığından emin olmadığın bir cinsel ilişki deneyimlediysen,

  • Biriyle tıraş bıçağı, iğne, diş fırçası gibi eşyalar paylaştıysan,

  • Gebeysen,

  • HIV pozitif isen. 

 

Hepatit C tanısı için yapılan kan testinin adı Anti HCV’dir. Bu testin pozitif çıkması vücutta HCV olduğu anlamına gelir. Bazen sonuçlardan emin olmak için bu testin tekrarlanması veya RIBA, HCV-PCR gibi tamamlayıcı kan testlerinin yapılması gerekebilir. 

 

Test sonuçlarının pozitif olduğu durumlarda sağlık uzmanı karaciğer sağlığını takip etmek, enfeksiyonun uzun süreli olup olmadığını anlamak ve ne tür bir tedavi gerektiğini tespit etmek için belli testler ve muayenelerden geçilmesini isteyebilir. 

 

Enfeksiyon aktarılma ihtimalinin olup olmadığından emin olmadığın bir cinsel ilişki sonrasında test yaptırmak istersen en doğru sonuçlar için bir süre beklemen önerilir. Bu süre pencere dönemi olarak adlandırılır ve virüsle temasa geçtikten sonraki 5 ila 10 haftayı kapsayabilir.

nasıl önlenir?

hepatit C tedavisi

Kısa süreli HCV enfeksiyonu olan bazı yetişkinler herhangi bir tedaviye gerek duymaz çünkü virüs vücutlarından atılır. Virüsün vücutta kalmaya devam ettiği durumlarda ise tedavi gereklidir.

 

Hepatit C’nin tedavisi vardır. Tedavide genellikle antiviral ilaçlar, yani hepatit C virüsünü yavaşlatan veya durduran ilaçlar kullanılır. Uzun süreli HCV enfeksiyonu tedavisinde karaciğer sağlığına bağlı olarak başka ilaçlar ve tedaviler gerekebilir.

 

HCV tedavisinin amacı iyileşme sağlamaktır. Tedavi doğru uygulandığında 8-12 hafta arasında olumlu sonuç alınabilir.

kaynaklar

tedavisi
kaynaklar
bottom of page