top of page
hepatit B
HepatitB.png

hepatit B

Hepatit B, hepatit B virüsünün (kısaca HBV) sebep olduÄŸu ve insandan insana aktarılan bir enfeksiyondur.

​

HBV cinsel yolla aktarılabilir. Vücutta karaciÄŸeri etkiler ve tedavi edilmediÄŸinde çeÅŸitli saÄŸlık sorunlarına yol açabilir.

 

Vücudunda HBV olan insanlarda önce akut yani kısa süreli enfeksiyon görülebilir. Bu, virüsün aktarılmasını takiben 6 aylık süreyi kapsar. Bu süre içinde herkesin farklı deneyimleri olabilir. Bazı insanlar hafif, bazıları ağır belirtiler deneyimleyebilir. Bu sürecin sonunda çoÄŸunlukla virüs vücuttan atılır.

 

Bazı insanlarda ise virüs vücutta kalmaya devam eder ve kronikleÅŸir; yani hayat boyu sürebilen enfeksiyonlara yol açar. Kronik HBV, karaciÄŸer iltihaplanması, karaciÄŸer yetmezliÄŸi, karaciÄŸer kanseri gibi durumlara sebep olabilir.

nasıl aktarılır?
nasıl aktarılmaz?

hepatit B nasıl aktarılır?

HBV, kan ve bazı vücut sıvılarıyla aktarılabilir.
 

ÖrneÄŸin,

  • Vajinal, oral veya anal birleÅŸme,

  • Vücut sıvılarının aktarıldığı cinsel davranışlar,

  • Seks oyuncaklarını paylaşımı,

  • DiÅŸ fırçası, tıraÅŸ bıçağı, tırnak makası gibi eÅŸyaların paylaşımı,

  • Şırınga ve iÄŸne paylaşımı ve

  • Sterilize edilmemiÅŸ araçlarla dövme ve piercing uygulanması.

 

HBV enfeksiyonunun diÄŸer cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlar gibi belirtisi olmayabilir. Herhangi bir belirti yokken de virüs bir insandan baÅŸkasına aktarılabilir.

hepatit B nasıl aktarılmaz?

HBV her vücut sıvısıyla aktarılmaz.

​

Bu davranışlar HBV aktarımına sebep olmaz:

 

  • Sarılmak,

  • ÖpüÅŸmek,

  • El sıkışmak,

  • Yemek ve içecek paylaÅŸmak,

  • Ter ve tükürüÄŸe temas etmek,

  • Öksürmek veya

  • Hapşırmak.

belirtileri

hepatit B'nin 
belirtileri nelerdir?

Birçok insanda herhangi bir belirti görülmez. Bazı insanlarda ise belirtiler hafif olabilir. 

 

Kısa dönem HBV enfeksiyonunda belirtiler çoÄŸunlukla virüs aktarımı gerçekleÅŸtikten sonraki ortalama 3 ay içinde görülür ve 2 ila 12 hafta arasında sürebilir. Uzun süreli HBV enfeksiyonunda ise yıllarca hiçbir belirti veya rahatsızlık görülmeyebilir. 

 

Belirtiler görüldüÄŸünde, kısa ve uzun süreli HBV enfeksiyonunda benzerlik gösterir:

 

  • AteÅŸ,

  • Halsizlik ve yorgunluk,

  • Ä°ÅŸtah kaybı,

  • Mide bulantısı ve kusma,

  • Kas ve eklem aÄŸrıları,

  • Koyu renkli idrar,

  • Gri renkli dışkı,

  • Karın aÄŸrısı,

  • BaÅŸ aÄŸrısı,

  • Gözlerde ve ciltte sararma olabilir.

 

Yukarıdaki belirtiler birçok farklı durumun belirtisi olabileceÄŸi için gerekli saÄŸlık kontrollerin yaptırmak önemlidir.

nasıl teşhis edilir?

hepatit B nasıl teşhis edilir?

HBV enfeksiyonunun teÅŸhisi kan testi ile yapılır. 

 

Kan testi:

  • Bir insanın vücudunda HBV olup olmadığının,

  • GeçmiÅŸte bir HBV enfeksiyonu geçirip geçirmediÄŸinin, ve 

  • HBV’ye karşı aşı yaptırıp yaptırmadığının bilgisini saÄŸlayabilir. 

 

Ne zaman kan testi yapılması tavsiye edilir? 

AÅŸağıdaki durumlardan biri ya da birkaçı geçerliyse bir saÄŸlık kuruluÅŸunda kan testi yaptırabilirsin. 

 

  • Yukarıdaki belirtileri deneyimliyorsan,

  • HBV aktarılma ihtimalinden emin olmadığın bir cinsel iliÅŸki deneyimlediysen,

  • Biriyle tıraÅŸ bıçağı, iÄŸne, diÅŸ fırçası gibi eÅŸyalar paylaÅŸtıysan, veya

  • Gebeysen.

 

Test sonuçlarına göre saÄŸlık uzmanı 6 ay sonra tekrar kan testi yaptırmanı veya belli muayenelerden geçmeni isteyebilir. 

 

Enfeksiyon aktarılma ihtimalinden emin olmadığın bir cinsel davranış sonrasında test yaptırmak istersen en doÄŸru sonuçlar için bir süre beklemen önerilir. Bu süre pencere dönemi olarak adlandırılır ve virüsle temasa geçtikten sonraki 4 ila 12 haftayı kapsayabilir. Yani testi yaptırmadan önce 4-12 hafta arasında beklemen tavsiye edilir. 

hepatit B aktarımı nasıl önlenir?

Hepatit B’den korunmanın çeÅŸitli yöntemleri vardır:

 

  • Cinsel iliÅŸkilerde vücut sıvısı aktarımını azaltan bariyer yöntemi (prezervatifler ve oral bariyerler) kullanmak,

  • Cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlara karşı rutin test yaptırmak,

  • Partnerinle cinsel saÄŸlık statüsü, korunma ve benzeri konularda iletiÅŸim kurmak,

  • Dövme ve piercing yapılan yerlerde steril malzemelerin kullanıldığından emin olmak,

  • DiÅŸ fırçası, tıraÅŸ bıçağı, tırnak makası gibi kiÅŸisel bakım malzemelerini baÅŸkalarıyla paylaÅŸmamak,

  • Ä°ÄŸne ve şırınga paylaÅŸmamak,

  • Güvenilir olmayan yerlerde kan verme ve enjeksiyon iÅŸlemleri yaptırmamak,

  • HBV’nin yaygın olduÄŸu ülkelere seyahat etmeden önce bilgi edinmek ve

  • Hepsinden önemlisi HBV’ye karşı aşı yaptırmak.

hepatit B nasıl teşhis edilir?

HBV enfeksiyonunun teÅŸhisi kan testi ile yapılır. 

 

Kan testi:

  • Bir insanın vücudunda HBV olup olmadığının,

  • GeçmiÅŸte bir HBV enfeksiyonu geçirip geçirmediÄŸinin, ve 

  • HBV’ye karşı aşı yaptırıp yaptırmadığının bilgisini saÄŸlayabilir. 

 

Ne zaman kan testi yapılması tavsiye edilir? 

AÅŸağıdaki durumlardan biri ya da birkaçı geçerliyse bir saÄŸlık kuruluÅŸunda kan testi yaptırabilirsin. 

 

  • Yukarıdaki belirtileri deneyimliyorsan,

  • HBV aktarılma ihtimalinden emin olmadığın bir cinsel iliÅŸki deneyimlediysen,

  • Biriyle tıraÅŸ bıçağı, iÄŸne, diÅŸ fırçası gibi eÅŸyalar paylaÅŸtıysan, veya

  • Gebeysen.

 

Test sonuçlarına göre saÄŸlık uzmanı 6 ay sonra tekrar kan testi yaptırmanı veya belli muayenelerden geçmeni isteyebilir. 

 

Enfeksiyon aktarılma ihtimalinden emin olmadığın bir cinsel davranış sonrasında test yaptırmak istersen en doÄŸru sonuçlar için bir süre beklemen önerilir. Bu süre pencere dönemi olarak adlandırılır ve virüsle temasa geçtikten sonraki 4 ila 12 haftayı kapsayabilir. Yani testi yaptırmadan önce 4-12 hafta arasında beklemen tavsiye edilir. 

hepatit B aşısı

HBV enfeksiyonundan korunmanın en etkili yolu aşı olmaktır. 

 

Aşı, üç doz ÅŸeklinde uygulanır ve Türkiye’de çocukluk çağı ve risk grubunda yer alan insanlara ücretsiz olarak yapılır. 

 

Bebeklere hepatit B aşısının ilk dozu, doÄŸumdan sonraki 24-72 saat içinde uygulanır. Birinci ayın sonunda ikinci doz, altıncı ayın sonunda ise üçüncü doz uygulanır.Bebeklik dönemi dışındaki aşılamalarda da benzer bir takvim takip edilir: Birinci doz ile ikinci doz arasında en az dört hafta, ikinci ile üçüncü doz arasında en az sekiz hafta olmalıdır. 

 

3 doz hepatit B aşısı olan yetiÅŸkinlerin %90’ından fazlası, ve bebek, çocuk ve 19 yaşına kadarki gençlerin %95’i virüse karşı bağışıklık kazanır.

hepatit B tedavisi

HBV aktarımı yeni olmuÅŸsa, yetiÅŸkinlerin birçoÄŸu herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymaz çünkü virüs vücutlarından atılabilir. Virüsün vücutta kalmaya devam ettiÄŸi durumlarda ise tedavi gereklidir. 

 

Kısa dönemli HBV’nin özel bir tedavi yöntemi yoktur. Tedavi destekleyicidir, yani insanın saÄŸlığının kötüleÅŸmesini engelleyecek ilaç önerebilir.

 

Uzun dönemli HBV tedavisinde ise çok çeÅŸitli ilaçlar vardır, ama bu ilaçlar herkes için uygun olmayabilir. Bu ilaçları kullanmadan önce saÄŸlık uzmanlarına danışmak ve hastalığın geliÅŸimini takip için düzenli test ve kontrol yaptırmak gerekir. Uzun süreli  HBV tedavisinde virüs tamamen vücuttan atılamayabilir. Ancak tedavide amaç enfeksiyonu kontrol altına almak ve siroz, karaciÄŸer yetmezliÄŸi, karaciÄŸer kanseri gibi saÄŸlık sorunlarının oluÅŸma ihtimalini azaltır. 

 

Kronik HBV enfeksiyonuna karşı onaylanmış ilaçlar iki gruba ayrılır:

  1. Antiviral ilaçlar: Hepatit B virüsünü yavaÅŸlatan veya durduran ilaçlardır. 

  2. Bağışıklığı düzenleyici ilaçlar: HBV’yi kontrol etmeye yardımcı olmak üzere bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlardır.

kaynaklar

nasıl önlenir?
hepatit B aşısı
tedavisi
kaynaklar
bottom of page