regl olmak
Regl, âdet, menstrüasyon, aybaşı olarak da bilinir. Rahim iç dokusu, su ve kandan oluÅŸan regl sıvısının belli aralıklarla (genelde 28-35 günde bir) vücuttan dışarı çıkmasını tanımlar.
Regl dönemi bir insanın regl olduÄŸu günlerin tamamını kapsar (mesela 30 günde bir 5 gün boyunca regl oluyorsa bu 5 güne regl dönemi denir).
Regl döngüsü (siklus) ise regl döneminin ilk gününden bir sonraki regl dönemine kadar geçen süreyi tanımlar. Bu süre genelde 28-30 gün olur. Bazen, polikistik over sendromu, endometriozis, stres ya da farklı saÄŸlık durumları sebebiyle bu aralık daha uzun ya da kısa olabilir.
regl nasıl gerçekleÅŸir?
Rahim, yumurtalıklar ve vulva ile doÄŸan insanların yumurtalıklarında doÄŸuÅŸtan milyonlarca yumurta hücresi vardır. Bu hücreler hayat boyunca tekrar üretilmez, doÄŸuÅŸtan itibaren zamanla azalmaya baÅŸlar. Ergenlik dönemine gelindiÄŸinde vücutta her biri kum tanesi büyüklüÄŸünde ortalama 300.000 tane yumurta vardır. Ergenlikten itibaren her ay, bu yumurtalardan bir tanesi olgunlaÅŸarak yumurtalıklardan yola çıkar, fallop tüplerine gelir ve burada bir sperm ile buluÅŸmayı bekler. Buna yumurtlama denir.
​
Regl olabilen bir insan penis-vajina birleÅŸmesi deneyimliyor ve korunma yöntemleri kullanmıyorsa spermin yumurtaya ulaÅŸması mümkündür. Yani gebelik ihtimali vardır. Yumurta, bir sperm ile buluÅŸtuÄŸunda fallop tüplerinden rahme doÄŸru geçer. Bu sırada yumurtayı saran ve koruyan yapı östrojen hormonu salgılar ve rahmin iç kısmının kalınlaÅŸmasını saÄŸlar. Bunun amacı, yumurtanın döllenmesi durumunda rahime daha kolay tutunmasını saÄŸlamaktır. Yumurta ve spermin buluÅŸmasıyla yumurtanın döllenmesi gebelik oluÅŸturabilir.
​
Yumurta sperm ile buluÅŸmadığında gebelik olmaz ve rahmin iç duvarlarının kalın kalmasına gerek kalmaz. Bu yüzden yumurta ile beraber rahmin kalınlaÅŸan kısmı vajinadan dışarı atılır. Böylece regl gerçekleÅŸir. Yumurta kum tanesi kadar olduÄŸundan gözle görülmez. Genellikle regl sırasında vücut tarafından emilir. Yani regl sırasında vajinadan dışar çıkan sıvı, çoÄŸunlukla su, rahim içi dokuları ve bir miktar kandır.
Çıkan sıvının rengi kırmızı ya da kahverengimsi olduÄŸundan “kanama” olarak da adlandırılır; fakat regl sıvısı büyük ölçüde sudan oluÅŸur.
​
Regl, hormonların aylık döngüleri ile alakalıdır. Bunlar östrojen, progesteron ve testesteron hormonlarıdır. Regl döngüsünün her aÅŸamasında farklı yoÄŸunluklarda salgılanarak bedeni yumurtlamaya, döllenmeye ve regle hazırlarlar.
kim regl olur?
Rahim, yumurtalıklar ve vulvası olan insanlar ergenlik döneminden itibaren regl olabilir. Regl olan her insan kadın deÄŸildir. Bazen interseks ve non-binary insanlar ya da trans erkekler regl olabilir. Her kadın regl olmaz. Trans kadınlar, menopoz deneyimleyen kiÅŸiler, saÄŸlık problemi olan, ilaç kullanan, gebe olan, yoÄŸun strese maruz kalan, doÄŸuÅŸtan rahmi olmayan veya ameliyatla rahmi alınan kadınlar da regl olmayabilir.
ne zaman regl olunur?
Regl ergenlik dönemi ile birlikte genelde 10-14 yaÅŸlarında baÅŸlar. Bu yaÅŸ aralığı bazı insanlarda 8-17 arasında olabilir. Regl, menopoz dönemine kadar devam edebilir. Menopoz, yumurtalıklardaki aktivitenin bitmesiyle regl döngüsünün kalıcı olarak durmasını tanımlar. Ortalama 45-55 yaÅŸlarında gerçekleÅŸir. Menopoz bir hastalık deÄŸildir, regl döngüsünün baÅŸlaması kadar bitmesi de olaÄŸandır. Regl bedensel, ruhsal ve çevresel birçok durumdan etkilenir, bu yüzden regl farklı yaÅŸlarda baÅŸlayabilir, durabilir veya tamamen sona erebilir.
regl ağrısı, sıklığı ve yoğunluğu
Regl, herkeste aynı ÅŸekilde, aynı yoÄŸunlukta ve aynı sıklıkta gerçekleÅŸmez. Bazı insanlar regl dönemlerinde karın, sırt, bacak veya kasıklarda aÄŸrı, sancı ya da kramp hissederken, bazıları bunu hissetmez. Bazılarının regli çok yoÄŸun geçerken, bazı insanların, özellikle de regl olmaya baÅŸladıkları ilk yıllarda sıvı miktarı az olur. Bazılarının regli düzenli ve belirli günlerde olurken, baÅŸkalarının düzensiz reglleri olabilir. Bunlar bedensel, ruhsal ve çevresel etkenlere göre deÄŸiÅŸebilir. Åžiddetli aÄŸrı, miktarı hiç anlaşılmayacak kadar az sıvı veya uzun süredir düzensiz devam eden regller deneyimleniyorsa bir saÄŸlık uzmanına danışılabilir.
premenstrüel sendrom
Regl olmadan önce insanlar kendilerini bedensel ve ruhsal olarak farklı hissedebilirler. PMS (Premenstrüel Sendrom), menstrüel dönem öncesi sendromu anlamına gelir. Regl döneminin bir-iki hafta öncesinden baÅŸlayabilen ani mod deÄŸiÅŸiklikleri, baÅŸ aÄŸrıları, kasık, karın, bel ve sırt aÄŸrıları ile mide rahatsızlıklarını (bulantı, kasılma, vb.) tanımlamak için kullanılır. Bu belirtiler, standart regl aÄŸrısından farklıdır ve farklı yoÄŸunluklarda hissedilebilir. PMS, regl olan insanın yaÅŸamını, sosyal iliÅŸkilerini ve meÅŸguliyetlerini etkiliyorsa bir uzmandan destek alınabilir.
Bu içerik, EMpower Vakfı'nın saÄŸladığı Girl Fund hibe desteÄŸi ile KonuÅŸmamız Gerek DerneÄŸi'nin Türkiye'de Regl Farkındalığı projesi ve tabukamu iÅŸ birliÄŸinde hazırlanmıştır. Bu içerik yalnızca KonuÅŸmamız Gerek DerneÄŸi ve tabukamu sorumluluÄŸundadır ve EMpower Vakfı'nın konumunu yansıtmak zorunda deÄŸildir.
​
​