modül 9: hak, haz, hareket
sen yoksan bir eksiğiz!
18 yaşından büyük olduğumu beyan ediyorum. Yasal uyarı metnini okumak için tıklayınız.
Merhaba! tabukamu olarak geçen yıl OKEY’in desteğiyle 8 modüllük bir İnsan Cinselliği 101 eğitimi hazırlamıştık. Bu eğitimimize yepyeni bir modül ekledik: Hak, haz, hareket! Her modülde olduğu gibi bu modülde de videolar, yazılı anlatımlar ve ek kaynaklar bulacaksın.
Bölüm 1: Giriş
Bu modülü bireysel haklarını bilmene, hayatında ve ilişkilerinde hazza odaklanmana ve topluluklarında dayanışma içinde olmana destek olmak için hazırladık.
Bölüm 2: Hak
HIV’le yaşayan insanlar günlük hayatlarında bazı önyargılarla karşılaşabilirler. Bu durum, çoğunlukla HIV hakkındaki yaygın mitlerden ve yanlış bilgilerden kaynaklanır. Şimdi bunların doğrularının ne olduğuna bakalım.
Bölüm 3: HIV aktarımı
HIV’in nasıl aktarıldığı ile ilgili çok fazla yanlış bilgi var. Özünde HIV, belli temas ya da davranışlarla ve vücut sıvılarıyla bir kişiden başka bir kişiye aktarılabilir.
Penis sıvısı: HIV ile yaşayan ancak tedavi almayan kişilerle oral, vajinal ya da anal ilişki ve vücut içi ve/veya kanamalı sürtünme esnasında, penisten çıkan meni ya da zevk sıvısı aracılığıyla aktarılabilir.
Vajinal sıvı: HIV ile yaşayan ancak tedavi almayan kişilerde vajinada bulunan ve vajinadan çıkabilen sıvılar, oral ilişki, vajinal ilişki ya da sürtünme sırasında HIV’in aktarılmasına sebep olabilir.
Anal sıvı: HIV ile yaşayan ancak tedavi almayan kişilerde anüsün iç kısmında bulunan ve anüsten çıkabilen sıvılar oral ve anal ilişki sırasında bariyer yöntemi kullanılmadığında HIV’in aktarılmasına sebep olabilir.
☝️ Prezervatif ya da oral bariyer kullanmak bu davranışlar sırasında HIV’in aktarılmasını yüksek oranda engelleyebilir. Ayrıca PrEP kullanmak da HIV’in aktarılmasını %100’e kadar önleyebilir.
Kan: HIV ile yaşayan ancak tedavi almayan kişilerle ortak şırınga kullanmak, piercing ya da dövme yapılan araçları doğru şekilde temizlememek kan yoluyla HIV’in geçişine sebep olabilir.
☝️ HIV kırılgan bir virüs olduğu için havayla teması virüsü etkisiz hale getirir. Yani her kanla temas HIV’in geçişine sebep olmaz.
Doğum ve emzirme: HIV, hamilelik sırasında hamile kişiden fetüse, doğum sırasında veya emzirme dönemindeyken emziren kişiden bebeğe aktarılabilir.
HIV nasıl aktarılmaz?
HIV’in nasıl aktarılabileceği kadar, nasıl aktarılmadığını öğrenmek, HIV’le ilgili önyargılarımızı gözden geçirmemiz ve HIV’le yaşayan insanları doğru şekilde destekleyebilmek, ayrımcılık ve damgalamayı önleyebilmek için önemlidir.
HIV, sosyal paylaşımla aktarılmaz
HIV, aynı ortamda bulunmakla ve günlük sosyal temaslarla aktarılmaz. HIV;
Aynı havuzda yüzerek,
Sarılarak,
Öpüşerek,
Sınıf arkadaşı olarak,
Karşılıklı sohbet ederek
Spor salonu ekipmanları kullanarak,
Karşılıklı yemek yiyerek,
Tokalaşarak ya da el sıkışarak
Aynı tabak-çatal-bardağı, havlu, yatak, spor salonu ekipmanları kullanarak,
Aynı tuvaleti ya da duşu kullanarak,
Aynı asansörü ya da toplu taşımayı paylaşarak aktarılmaz.
HIV, bazı vücut sıvılarıyla aktarılmaz.
HIV;
Tükürükte,
Terde,
Gözyaşında,
İdrarda ve
Dışkıda bulunmaz.
HIV, hayvanlardan ya da böceklerin ısırmasıyla aktarılmaz.
Sivrisinek, pire, kene, tahta kurusu gibi böceklerin ısırmasıyla HIV aktarımı olamaz çünkü HIV bu canlıların vücudunda çoğalmaz.
🔦 Harekete geçiren bilgi: Uzman desteği alındığı sürece HIV’le yaşayanlar hamile kalabilir, tedavileri dahilinde HIV aktarımı olmadan bebek doğurabilir ve sağlıklı bir gebelik dönemi geçirebilir. HIV’le yaşayanlara emzirmeleri önerilmez, ama bu konuda son kararı doğum yapmış kişi doktoruyla beraber verir.
🔬 Detaylı bakış: 138 bilimsel çalışmayı kapsayan bir analiz, hamile kalan kişinin hamile kalma anından doğum sonrasına kadar viral yükünün tamamen baskılanmış olması durumunda, doğum yapan kişiden çocuğa hamilelik veya doğum sırasında dikey HIV aktarma riskinin sıfır olduğu sonucuna vardı.
🔬 Detaylı bakış: ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC)’nin güncel açıklamasına göre tedavi alan HIV ile yaşayan annelerin bebeklerine emzirme yoluyla HIV aktarım olasılığı %1’in altındadır.
Bölüm 4: Haz
İlişkilerinde hazza odaklanabilmek için yaptığın birçok şey olabilir. Mesela, açık iletişim kurmak, rutin test yaptırmak, korunma yöntemlerini kullanmak, mutlaka onaylaşmak, isteklerinden, fantezilerinden ve hoşlanmadığın şeyler hakkında konuşmak bunlardan bazıları olabilir. Haz, her zaman sadece bir cinsel davranış sırasında yapılan ya da yapılmayanlarla deneyimlenmez. O cinsel davranış ya da paylaşımdan önce, o sırada ve sonrasında yaptığın şeyler de haz deneyimine büyük katkıda bulunabilir!
Bölüm 5: Hareket
Bu modülün sonuna yaklaşırken beceri setindeki araçları hızlıca kontrol etmek isteriz. HIV aktarımını önlemek ve HIV’le yaşayan insanları desteklemek için neler yapabilirim diyorsan sana dinle, öğren, cesaretlendir ve destekle diyoruz!
Bölüm 6: PrEP ve PEP
PrEP - temas öncesi koruma: Nedir, kim kullanabilir, nasıl kullanılır? - tıkla oku
PEP - temas sonrası koruma: Nedir, kim kullanabilir, nasıl kullanılır? - tıkla oku
PrEP ve PEP ne değildir? - tıkla oku
Kütüphane
📖 temel bilgiler
Nerelerde Anonim ve Ücretsiz HIV Testi Yaptırabilirsiniz ?, Pozitif-İz Derneği
HIV Bilgi ve Destek, Pozitif Dayanışma
HIVayrımsız Dil Kılavuzu, Pozitif Dayanışma
5N1K Pozitif Rehber, Pozitif Dayanışma
Hayata Pozitif Bak Kitabı, Pozitif-İz Derneği
HIV ve AIDS Temel Bilgiler, Pozitif-İz Derneği
Tedavini Ol Hayatını Yaşa, Pozitif Yaşam Derneği & Kırmızı Kurdele
⚖️ temel haklar
HIV’le Yaşamak: Ne Günah Ne de Ceza, Havle Kadın Derneği & Pozitif Dayanışma
#SesimiziYükseltiyoruz!, Havle Kadın Derneği & Pozitif Dayanışma ile röportaj
Kan ve organ bağışı, askerlik hizmeti, evlilik, çocuk sahibi olma, eğitim ve çalışma alanlarındaki tüm temel haklar hakkında bilgilenmek için Pozitif Yaşam Derneğinin Temel Haklar sayfasını inceleyebilirsin.
Sosyal hizmet, test öncesi/sonrası ve akran danışmanlığı hakkında bilgi için tıkla.
Hukuki konularda danışmanlık için tıkla.
🎙️ podcastlar ve videolar
HIV ile yaşayanlara yönelik hak ihlalleri, Mental Klitoris
İstanbul Sözleşmesi ve HIV politikaları, 10 Dakikada Akademi
HIV ve AIDS’i Konuşmak, Mental Klitoris
Güvenli cinsel sağlık muayenesi ve Anonin/Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkez’lerine (GDTM) erişim, Cinsel Sağlık Senin Hakkın
Birlikte HIV’den Güçlüyüz podcast serisi.
Bedenin Hakkı 3: Türkiye’de HIV’le Yaşamak, Kısa Dalga Podcast
HIV’i Konuşmak Üzerine Bir Şeyler, Üzerine Bir Şeyler
Barış Ozan ile Türkiye’de HIV Aktivizmi - Hatıra Defteri, Velvele Podcast
HIV ve Psikoloji Söyleşisi, Pozitif-İz Derneği
HIV+ olmak nedir? | “Korkmamız gereken HIV değil, sosyal damgalanma ve ötekileştirme” , +90
HIV nasıl bulaşır? HIV’den nasıl korunabiliriz? | 1 Aralık Dünya AIDS Günü - YouTube, +90,
Bu modül tabukamu tarafından Pozitif Dayanışma danışmanlığında ve OKEY’in desteği ile hazırlanmıştır. Sorularınız varsa bize selam@tabukamu.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Künye
İçerik: Rayka Kumru ve Tuğba Gökduman
İletişim ve destek: OKEY Marka Ekibi
İllüstrasyonlar: Nurbanu Kılıçer
Video prodüksiyon: Dilara Tönel
Danışman: Pozitif Dayanışma