modül 5: cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlar (CYAE)
aktarım ve önleme
18 yaşından büyük olduğumu beyan ediyorum. Yasal uyarı metnini okumak için tıklayınız.
Merhaba! tabukamu olarak OKEY’in desteğiyle hazırladığımız eğitimimizin 5. haftasına, Cinsel Yolla Aktarılabilen Enfeksiyonlar modülüne hoş geldin. 🚀🚀🚀 Eğitimimiz hakkında genel bilgiye ve önceki modüllere buradan ulaşabilirsin.
Her modülde olacağı gibi bu ilk modülde de videolu ve yazılı anlatımlar, çalışma kağıtları, ek kaynaklar ve en sonda bilgilerini test etmen için hazırladığımız bir test bulacaksın. Modülü sonuna kadar takip etmeni tavsiye eder, keyifli bir eğitim deneyimi dileriz.
✏️ Çalışma kağıtları - renkli indir
✏️ Çalışma kağıtları - siyah & beyaz indir
Bölüm 1: CYAE hakkında genel bilgiler
Bu modülde konumuz cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlar. Bu modül boyunca kısaca enfeksiyon ya da CYAE olarak bahsedeceğiz. Bu ilk bölümdeyse cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlara genel bir bakış sağlayacağız.
CYAE’yi Önlemek İçin Neler Yapabilirsin?
Cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonların aktarım ihtimalini azaltmak için günlük hayatında uygulayabileceğin bazı pratik önlemler vardır. Bu bölümde bunları senin için listeliyoruz!
Bölüm 2: CYAE’yi tanıyalım
Bu modülün ikinci bölümünde her bir CYAE’yi ayrıca tanıyacağız. Bunun için senin için bir bilgilendirme tablosu hazırladık. CYAE’leri, özellikleri, belirtileri, aktarım, tanı ve tedavi yöntemleriyle birlikte tanıyabilir, ihtiyacın olduğunda tekrar dönüp inceleyebilirsin.
Bölüm 3: CYAE testleri ve sonrası
Bu modülün üçüncü bölümünde, CYAE testleri ve sonrasında yapabileceğin şeylerin neler olduğunu konuşacağız. Düzenli test yaptırmak CYAE’den korunmanı sağlayabildiğinden bu bölümü sonuna kadar takip etmeni önemle tavsiye ederiz.
Test yaptırmadan önce ve yaptırdıktan sonra
Öncelikle, CYAE testi yaptırmadan önce ve yaptırdıktan sonra dikkat etmen gereken birkaç şey var. Bunlardan ilki pencere döneminin ne olduğu hakkında bilgilenmek. Pencere dönemi, enfeksiyon aktarım ihtimali olan cinsel davranış ile testin vücutta enfeksiyon olup olmadığını güvenilir bir şekilde tespit edebildiği an arasında geçen süreyi tanımlar. Her enfeksiyon için farklı bir pencere dönemi vardır ve bu süre geçmeden önce yaptırdığın testler güvenilir sonuç vermeyebilir. Bu yüzden pencere süresinin ne olduğunu öğrenip testlerini buna göre yaptırmanda fayda var
Peki partnerli cinsel davranışlar sırasında nelere dikkat edebilirsin?
Korunma yöntemleri kullanmaya devam et: CYAE testi yaptırmak kendi başına bir korunma yöntemi değildir. Bu yüzden partnerli cinsel davranışlar deneyimlemek istiyorsan, enfeksiyon aktarım ihtimalini en aza indirmek için prezervatif, oral bariyer gibi korunma yöntemlerini kullanmayı unutma!
İletişim kur: CYAE testi yaptırmak, ilişkilerde bir güvensizlik göstergesi değildir. Aksine, güvenli ve sağlıklı bir ilişki için atılan önemli bir adımdır. Bu konuda partnerle iletişim kurmak, düzenli test ve kontrol yapmayı teşvik etmek ve normalleştirmek adına önemlidir.
CYAE statüsü hakkında güvenli ifade alanı oluştur: CYAE testinin sonuçlarından bağımsız olarak partnerlerle suçlama, utandırma, aşağılama veya yargılama içermeyen ifadeler üzerinden iletişim kurabilmek önemlidir. CYAE statüsü, bir insanı kötü, riskli ya da tehlikeli biri yapmaz. Test yaptırmadan ve yaptırdıktan sonra destekleyici ve güvenli bir iletişim alanı oluşturmak, bu sürecin daha kolay bir şekilde ilerlemesine yardımcı olabilir.
Test sonuçlarını aldıktan sonra
Test sonuçlarını aldıktan sonra kafanda birçok soru oluşabilir.
Bu test sonuçları ne anlama geliyor? Enfeksiyon testlerinin sonuçları bazen anlaması ve yorumlaması zor olabilir. Bilmediğin kelimeleri gördüğünde korkabilir veya yolunda gitmeyen bir durum olduğunu düşünebilirsin. Fakat paniğe gerek yok! Gittiğin sağlık merkezine bağlı olarak bazen sonuçların, anlayabileceğin özetler içerek şekilde gönderilir veya müdahale etmen gereken bir durum olması halinde telefonla bilgilendirilebilirsin. Elbette her türlü durumda biz, aynı uzmandan bir randevu alarak ona sonuçlarını göstermeni tavsiye ederiz.
Pozitif ve negatif kelimeleri ne anlama gelir? Test sonuçlarının üzerinde testini yaptırdığın enfeksiyon isminin yanında pozitif veya negatif yazdığını görebilirsin. Pozitif ve negatif kelimeleri bu bağlamda, günlük hayatta kullandığımız anlamından daha farklı anlamlar taşır. Pozitif, sonucun olumlu anlamda pozitif olduğunu değil, enfeksiyonun vücutta olduğunu gösterir. Negatif ise, sonucun olumsuz anlamda negatif olduğunu değil, enfeksiyonun vücutta olmadığını gösterir.
Peki şimdi ne yapman gerekiyor? CYAE testlerini yaptırmak için danıştığın sağlık merkezine veya sana bu testleri yaptırman için yönlendirme sağlayan sağlık uzmanına ulaşmak için tekrar randevu alabilirsin. Böylece sonuçları onunla paylaşabilir ve test sonuçların üzerinden cinsel sağlığın hakkında bilgi alabilirsin.
Testimi anonim test merkezinde olduysam? Anonim test merkezleri bazı enfeksiyon testlerinin gerçekleştirilmesi için hiçbir kimlik bilgisi paylaşmadan danışabileceğin sağlık kurumlarıdır. Bu kurumlar testi uygular ve sonuçlarını seninle paylaşır fakat sonuca bağlı olarak müdahale gereken durumlarda sağlık hizmeti sağlayamaz. Bu yüzden, sonuçlarını aldıktan sonra bir sağlık merkezine danışarak sonuçlarının incelenmesini ve gerekli sağlık hizmetlerine erişmeyi talep edebilirsin. Bu merkezlerdeki sonuçlarından aile hekimine iletilmeyebilir, bu nedenle gerekli tedavi için senin test sonuçlarını doktoruna iletmen gerekebilir.
Pinpon etkisi nedir? Test sonucun pozitif ise bu partnerli cinsel davranışlar sırasında enfeksiyonu partnerine aktarabileceğin anlamına gelir, bu pinpon etkisidir. Bu yüzden partnerinin de pencere dönemini göz önünde bulundurarak CYAE testlerini yaptırması gerekir.
Bildirim yükümlülüğü
Bazı enfeksiyon testlerinin sonucunun pozitif olması halinde, tanıyı koyan uzman, sağlık otoritesi tarafından belirlenen formlar ve sistemlerin yardımıyla, tanı koyulan vakayı bildirir. Bu HIV gibi enfeksiyonlar için zorunlu bir işlemdir ve bildirim yükümlülüğü olarak tanımlanır.
Bazı CYAE için bildirim zorunluluğunun olması, bu enfeksiyon ile yaşayan insanlarda korkuya sebep olabilir ve sağlık kuruluşlarına başvurularını engelleyebilir. Ancak bildirim yükümlülüğü, kişinin gizliliğine saygı göstererek yapılır. Bildirim yükümlülüğü enfeksiyon aktarım sayılarının takibi için önemlidir ve aktarım olasılığını azaltır.
Beşinci modülün sonuna geldik. Modülü sonuna kadar takip ettiğin için teşekkürler. Şimdi bu modülde öğrendiklerini test etmek ve bilgilerini pekiştirmek için aşağıdaki testi çözmeyi unutma.
Kütüphane
💻 tabukamu x OKEY: HIV & AIDS kılavuzu
💻 tabukamu x OKEY: HIV bilgini test et
💻 tabukamu x OKEY: HPV kılavuzu
Diğer modüller
1. Modül. İnsan Cinselliği: Cinsellik, Seks-Pozitiflik, Cinsel Haklar
3. Modül. Cinsel Tepki: Haz, İstek ve Uyarılma
4. Modül. Cinsel Kimlik: Cinsiyet Kimliği, Cinsel Yönelim ve Toplumsal Cinsiyet
5. Modül. Cinsel Yolla Aktarılabilen Enfeksiyonlar (CYAE) Aktarım ve Önleme
6. Modül. Korunma Yöntemleri: CYAE'den Korunma Yöntemleri ve Doğum Kontrolü
7. Modül. İlişkiler: Sınırlar, İletişim ve Onay
8. Modül. Cinsel İlişkiler ve Davranışlar: İlk Cinsel İlişki, Karar Verme, Yeni Deneyimler
Eğitim içerikleri uzmanlar tarafından ve OKEY’in katkılarıyla hazırlanmıştır. Sorularınız varsa bize selam@tabukamu.com adresinden ulaşabilirsiniz.