interseks farkındalık günü: dayanışma ve mücadele
🤍 💛 💜
Okuma süresi: 5 dakika
Selam! Geçen haftaki sayımızda yetişkinliğe geçerken yaşadığımız aşklardan, ilişkilerden ve arkadaşlıklardan bahsetmiştik. Hayatına bir şekilde dokunan bu insanların bazılarının interseks olabileceğini biliyor muydun? Her 2000 kişiden 1’i veya dünya nüfusunun %0.5’i, interseks şemsiyesi altında buluşur! Hatta bazı kaynaklara göre bu oran daha bile yüksek.
Bu sayıda neler var?
🤍 26 Ekim İnterseks Farkındalık Gününü kutlamak için, İnterDayanışma ile iş birliği yaptık ve “interseks olmaya dair neler biliyorsun?” diye sorup cevapladık.
💛 Doğru bilinen yanlışlar yazımızda İnterDayanışma ile interseks olmaya dair doğru bilinen yanlışlara karşı güçlerimizi birleştirip 6 maddede doğru bilgileri paylaştık.
💜 İnterseks mücadelesine nasıl destek verebilirim? Yanlış inanışlar ve davranışlarla mücadele ederken danışabileceğin 10 maddeyi özetledik. Bu dayanışmada seni de aramızda görmek isteriz!
26 ekim interseks farkındalık günü kutlu olsun! 🎈
interseks olmaya dair neler biliyorsun?
İnterseks, erkek veya kadın olarak tanımlanan bedenlerden daha çeşitli genetik, hormonal ve fiziksel cinsiyet özellikleriyle doğan insanları tanımlar. İnterseks olmak biyolojik ve bedene dair bir durumdur; hastalık ya da kusur değildir. İnterseks, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimden bağımsızdır. İnterseks bir insan kendini kadın, erkek, nonbinary veya cinsiyetsiz olarak ya da başka bir kimlikle tanımlayabilir. Lezbiyen, gay, heteroseksüel ya da başka bir cinsel yönelimden olabilir. İnterseks, LGBTİ+ kısaltmasındaki İ harfini tanımlar.
İnterseksler toplumda genellikle “çift cinsiyetli” ya da “hem erkek hem kadın” olarak bilinir. Bu tanımlar cisnormatif düşünce yapısından, yani kadın ve erkek olmak üzere sadece iki cinsiyet olduğu varsayımından kaynaklanır. Bu varsayım, ikili cinsiyet sistemini oluşturur. İkili cinsiyet sistemi, insanların doğumla birlikte iki cinsiyetten birine atanmasını kapsar.
Kadın ve erkek tipik bedensel özellikleri dışında çeşitli cinsel özelliklere sahip olan interseksler de çoğunlukla doktorlar ve aileler tarafından bu iki cinsiyetten bir tanesine uyumlanmak istenir. Ama bu kararın aileler ya da doktorlara bırakılması doğru değildir, çünkü interseksler herkes gibi beden ve cinsiyetlerini istedikleri gibi tanımlama ve yaşama hakkına sahiptir. Bu hakkın ihlal edilmesi halinde interseksler rıza dışı tıbbi müdahalelere maruz bırakılabilir. Bu müdahaleler, cinsel organlarda penis, vulva, vajina gibi organların tipik görünümünü oluşturmak için yapılan ameliyatları, hormonal müdahaleleri, bedene rıza dışı temasları ve şiddet davranışlarını içerebilir. İntersekslerin maruz bırakıldığı müdahaleler, bedensel ve psikolojik hasarlara ve travmalara sebep olabilir.
Bedenler ve cinsiyet kimlikleri çok çeşitlidir ve iki cinsiyete sığdırılamaz, sığdırılmasına gerek yoktur. İnterseksler, herkes gibi, çeşitlilikleri ile vardır.
doğru bilinen yanlışlar 💛
İnterDayanışma ile iş birliğinde yepyeni bir içerik hazırladık. İnterseks olmaya dair doğru bilinen yanlışlara karşı güçlerimizi birleştirdik!
Bu yazıyla birlikte kendi yanlış bildiklerini düzeltebilir, çevrendeki insanlarla da doğrusunu paylaşabilirsin.
❌ Bir insanın interseks olup olmadığı doğumda anlaşılır.
✅ İnterseks çeşitliliklerinin büyük bir kısmı doğumda tespit edilebilir. Ama bazı insanlar interseks olduklarını ergenlik döneminde ya da yaşamlarının ilerleyen zamanlarında öğrenebilir.
❌ Her interseks transtır.
✅ Her interseks trans değildir. Trans olmak cinsiyet kimliğine dair bir deneyimi tanımlar. İnterseks olmak biyolojik ve bedene dair bir durumdur ve cinsiyet kimliğinden bağımsızdır. Bir interseks kendini kadın, erkek, nonbinary, cinsiyetsiz ya da trans olarak tanımlayabilir.
❌ İsteyenler interseks olmayı bırakabilir.
✅ İnterseks olmak, biyolojik bir durumdur. Bırakılabilecek ya da bırakılması gereken bir yaşam seçimi değildir.
❌ İnterseks yerine hermafrodit kelimesi kullanılabilir.
✅ İnterseks, halk arasında hermafrodit, çift cinsiyetli, erdişi gibi kelimelerle bilinir. Bu kelimeler interseks olmanın aynı anda kadın ve erkek olmak anlamına geldiğini düşündürse de interseks deneyimi 40’a yakın biyolojik çeşitliliği kapsar. Bu kelimelerin kullanılması doğru değildir ve insanlarda psikolojik zararlara ve travmalara yol açabilir. İnterseks kelimesi tercih edilmelidir.
❌ İnterseks olmak bir hastalıktır, tedavi edilmesi gerekir.
✅ İnterseks olmak biyolojik bir çeşitliliği ifade eden bir durumdur. Hastalık ya da tedavi edilmesi gereken bir durum değildir.
❌ İnterseks olmak saklanması gereken ayıp bir durumdur.
✅ İnterseksler vardır ve interseks olmak utanılması ya da saklanması gereken bir durum değildir. İntersekslere yönelik damgalama ve utandırma, cisnormatif düşünce yapısından kaynaklanır.
interseks mücadelesine nasıl destek verebilirim?💜
interseks olmaya dair yanlış inanışlar ve davranışlarla mücadele etmek için yapabileceğin şeyleri 10 maddede topladık:
Dış görünüşüne bakarak insanların cinsiyete bağlı kimlik özelliklerine dair varsayımlarda bulunma,
Seninle paylaşmadığı sürece kimseye bedensel özellikleri ve cinsel organları hakkında özel sorular sorma,
İnsanlara hitap ederken kendilerini tanımlarken kullandıkları kelime ve zamirleri kullanmaya özen göster,
Çeşitlilikler hakkında saygılı ol,
İnterseksler hakkında acıma, alay, küçümseme, nefret ya da ayrımcı kelimeler içeren ifadeler kullanma,
İnterseks olmak, intersekslere yönelik hak ihlalleri ve beden bütünlüğü hakkı konularında araştırma yap ve güvenilir bilgi edin,
İntersekslerin kendilerini ifade edebilecekleri ve görünür olabilecekleri güvenli alanların oluşmasını destekle,
İnterseksleri deneyimlerine dair açık olmaya zorlama,
İnterseks bir insanın deneyimine dair seninle paylaştığı bilgileri izni olmadan başkalarıyla paylaşma,
Her interseksin bu deneyimi farklı şekillerde yaşadığını unutma.
Bizi sosyal medyada takip ediyor musun?