Okuma süresi: 11 dakika
Selam! Bu hafta flört ilişkilerinde aldatma konusunu ele alıyoruz. Aldatmanın tanımı ilişkiden ilişkiye göre değişir mi, ne aldatma sayılır ne sayılmaz gibi sorular üzerinden aldatmayı ve türlerini inceliyoruz. Merak ediyorsan cevaplar aşağıda!
bu sayıda neler var?
📔 tabukamu sözlük: Bu haftanın konuları özelinde sözlüğümüzü aralıyoruz.
💻 dijital dünyada aldatma: Ömer Anlatan aldatmanın tanımını yaptıktan sonra cinsel aldatma, duygusal aldatma ve çevrim içi aldatmanın pratikte ne tür karşılıkları olduğunu inceliyor.
🍿 Bir Sistem Tablosu: The White Lotus: Şifresiz Kanal köşesinde Sezen Sayınalp The White Lotus dizisi hakkında yazıyor.
👾 Dürtü ne der?: Bu hafta tabukamu’nun karakterlerinden Dürtü’yü ağırlıyoruz. Dürtünün flört ilişkilerinde aldatmak hakkındaki kararlarını nasıl etkileyebileceğine yönelik bir soru-cevabımız var.
açık ilişki: Partnerlerin karşılıklı onayla ilişki dışındaki başka insanlarla flört edebildiği ilişki türü.
bekarlık: Yasalara göre evlenmemiş olma hali. Günlük dilde bekarlık, partner ilişkisi olmayan insanlar için kullanılabilir.
cinsel partner: Cinsel herhangi bir davranış ya da ilişkide bulunulan insan ya da insanlar.
çok aşklılık: Poliamor ilişkiler. Partnerlerin karşılıklı onayla ilişki dışındaki başka insanlarla duygusal ve romantik ilişkiler yaşayabildiği ilişki türü.
tek eşlilik : Cinsel ve romantik ilişkilerde sadece bir partnere sahip olmak, monogami.
dijital dünyada aldatma 💻
yazı: Ömer Anlatan
Aldatmanın tanımını yapmak çok zor… Sevgilisi varken internette biriyle chatleşmek aldatma mıdır mesela? Eski sevgiliyle oturup bir kahve içmek? Porno izlemek? İnsanın karmaşık yapısı ve kişisel farklılıklar zaten söz konusuyken bir de aldatma kadar tabulaşmış bir konu olunca herkesin hemfikir olabileceği bir aldatma tanımı yapmak neredeyse imkânsız hale geliyor. Ama romantik ilişkiler konusunda çalışan uzmanlar, aldatmaya dair sadece cinsel ilişkiyi temel alan dar tanımları eleştirip en sonunda olabildiğince kapsayıcı bir tanım oluşturmayı başardılar: “Bir ilişkide partnerler tarafından doğrudan ya da üzerinde açıkça konuşulmasa da örtülü olarak kabul edilmiş kuralların, o ilişki dışından biriyle etkileşime girilerek ihlal edilmesi”. Bu tanımdan anlıyoruz ki, herkesin aldatması kendine. :) Yani bir davranış sizin ilişkiniz içinde aldatma sayılabilirken bir başka ilişkide öyle olmayabilir.
Mesele tanımı yapmakla bitti sanıyorsanız, çok yanılıyorsunuz! Bir de aldatmanın türleri var. Aldatmanın farklı tanımlarına getirilen en büyük eleştirilerden biri aslında sadece cinsel aldatma üzerinden yapılmalarıydı. Ancak bu cinsel aldatma içinde de elbette sadece cinsel birleşme yok; sarılma, öpme, okşama, öpüşme, dokunma, oral seks gibi cinsel davranış sayılabilecek her şey bu kategoriye giriyor. Öte yandan, bir de duygusal aldatma var: Bu tür aldatma da adı üzerinde duygusal bağlanma, âşık olma, birlikte güzel vakit geçirme gibi, duygularla ilgili boyutu içeriyor. Her ikisini içeren aldatma davranışlarına ise birleşik tip aldatma deniyor.
Bitti mi? Yine bitmedi :) Çünkü hayatımıza internetin girmesiyle birlikte uzmanların yeni bir tür aldatma daha tanımlamaları gerekti: çevrim içi aldatma. Bu da, az önce bahsi geçen aldatma davranışlarının internet üzerinden, yazı, ses, görsel ya da video gibi farklı gereçleri kullanılarak gerçekleştirilen hali olarak tanımlanıyor. Burada akla ilk olarak pornografik içerik tüketmek gelebilir ama aslında bu genelde kendi başınıza yaptığınız bir şey. Öte yandan araştırmalar, bazı insanların bunu da aldatma olarak gördüğünü gösteriyor.
Belki aldatmanın nasıl tanımlanacağını ya da hangi davranışın aldatma kabul edilebileceğini tam olarak belirleyemiyoruz ama aldatmanın olumsuz sonuçları olabildiğini biliyoruz. İster duygusal ister cinsel olsun, ister fiziksel ister çevrim içi olsun, bu davranışlar özellikle aldatılan kişi üzerinde anksiyete, depresyon, duygudurum bozuklukları, benlik algısında düşüş ve hatta yeme bozuklukları gibi sorunlara sebep olabiliyor. Dahası, aldatılma durumu kimi zamanlarda âdeta bir saldırıya uğrama, bir kaza geçirme, bir afete maruz kalma gibi bir travma olarak deneyimleniyor ve aldatılan kişide travma sonrası stres bozukluğuna neden olduğu bile görülebiliyor.
Aklınıza yakın zamanda yaşadığımız bir olay geldi mi? Uzun süreli sokağa çıkma yasakları ve çok daha uzun süreli kısıtlamaları içeren, okulların kapatıldığı, insanların evden çalışmak zorunda kaldığı, âdeta bir gecede tüm dünyayı evlerine kapatan Covid-19 pandemisi! Bu pandemi yaşam biçimlerimizden çalışma koşullarımıza, eğitime bakış açımızdan fırsat eşitliğine, kadınların ev içi emeklerinden cinsiyet rollerine kadar o kadar büyük etkiler gösterdi ki, muhtemelen tüm psikolojik sonuçlarını layıkıyla anlayabilmemiz çok uzun yıllar sürecek. Ama hangi açıdan bakarsak bakalım, en büyük etkilerinden biri şu oldu: Bu süreçte internet kullanımımız çok, çok, ÇOK arttı.
Esasında dışarı çıkmak, spora, işe, okula gitmek gibi ev dışı aktivitelerin ortadan kalkmasının aldatmayı azaltacağı düşünülse de pandemi boyunca kullanılan Zoom, Skype, Face Time gibi çevrim içi uygulamalar ve genel olarak internet ve sosyal medya kullanımının olağandışı ölçüde artmasıyla, pandemi sürecinde çevrim içi aldatma oranlarının da yükseldiği tahmin ediliyor. Evlerde kapalı kaldığımız dönem boyunca çevrimiçi partner bulma uygulamalarına üye olma ve bu uygulamaları kullanma oranlarında da gözle görülür bir artış yaşanmış. Kullanıcıların bazılarının bu gibi uygulamalara mevcut partnerleri dışında biriyle sohbet etmek için, bazılarının duygusal destek görmek için, bazılarınınsa mevcut ilişkileri dışında gizli bir kaçamak yaşama fantezisi için girdikleri bildiriliyor. Örneğin, Gleeden adlı bir “kaçamak” uygulaması, pandemi boyunca üyelik sayılarının %70 oranında arttığını bildirmiş. Diğer dating uygulamalarından OkCupid pandeminin zirve yaptığı 2020 yılının Mart ayında yalnızca iki haftalık dönemde dünya çapındaki eşleşmelerin %10 oranında arttığını açıklarken Bumble ise uygulama içindeki sesli arama ve video görüşmelerinde %84 oranında bir artış olduğunu söylemiş. Doğrudan evli bireylerin kendilerine başka bir partner bulmaları için kullanılan Ashley Madison adlı internet sitesi ise pandemi boyunca her gün 17 bin yeni üyelik aldıklarını belirtmiş. Cinsellik ve ilişkiler konusundaki çalışmalarıyla ünlü Kinsey Enstitüsü ise yaptığı çalışmada insanların yaklaşık %20’sinin pandemi döneminin bir noktasında eski partnerlerinden birisiyle iletişime geçtiğini ve yaklaşık yarısının da birden fazla eski partnerle temas kurduğunu bulmuş.
Sonuç olarak, kapsamı kişiden kişiye değişse de klasik aldatma davranışları da, çevrim içi aldatma davranışları da görünüşe göre oldukça yaygın ve hangi tür olursa olsun hepsinin hem ilişki hem de özellikle aldatılan kişi üzerinde olumsuz etkileri olabiliyor.
Bir Sistem Tablosu: The White Lotus 🍿
yazı:
Son yılların en çok ses getiren yapımlarından biri The White Lotus. Mike White’ın tasarladığı bu dizinin dünyası bizi birçok karakterle tanıştırdığı gibi aynı zamanda dünya siyasetine, ilişkilere, sınıfsallığa, sömürüye de kamerasını doğrultuyor. Diziyi mühim kılan unsurlardan en önemlileri de bu temalar etrafında şekillenen senaryosu. ‘The White Lotus’ isimli oteller zincirinin konuklarını konu edinen ve her odada başka hikâyelerin bizleri karşıladığı dizi hem bu otel zincirinin temsil ettiği dünyaya dair hem de karşılaştığımız insanların günlük yaşamları ve sosyo-ekonomik konumları ekseninde katmanlı bir anlatı ortaya koyuyor.
Dizinin şimdilik iki sezonu yayınlandı. Üçüncü sezonu ise hâlen yapım aşamasında. Her sezon bu franchise otelin başka bir ülke ve şehirdeki işleyişine şahit oluyoruz. Gelenler değişiyor, bazı konuklar The White Lotus’un diğer şehirlerdeki otellerine de gidiyor, mekânlar farklılaşıyor, başka çalışanlar tanıyoruz. Hâliyle zenginlerin ve sömürenlerin dünyasında mekânlar değişse de değişmeyen bazı dinamiklerin olduğuna şahit oluyoruz. Dizinin sezonları da bu dinamikleri daha görünür kılmak için yere ve otelin o yerdeki konumuna göre yazılan bir senaryoyla şekilleniyor. İlk sezonumuz Hawaii’de geçiyordu mesela. Otel yönetimi daha ilk bölümde o hafta konuk edecekleri tatilcileri karşılarlarken adeta Hawaii’nin kültürel kodlarını sömürmek için kurdukları sistemde zengin beyazları büyük bir coşkuyla karşılıyorlardı. Bir nevi kültür yağmacılığı içeren bu sistem hem otelin temsil ettiği sömürü düzenini hem de doğa tahribatıyla oluşmuş mekânların oranın halkı üzerindeki tahakkümünü gösteriyordu. Her şey birer maske gibiydi yani. İlişkiler dahil. İkinci sezon ise otelimizin mekânı Sicilya’ydı. Bu sefer Avrupa’yı keşfe çıkan tatilcilerin artık klişeleşmiş “rönesans tablosu” tabiriyle bezenmiş dünyalarında neyi nasıl anladıklarına dair bir bulmaca çözer gibiydik aynı zamanda. İki sezonda da bir bulmaca hissi hâkimdi aslında. Hem dizi boyunca birbirlerini tanımayan konukların kendilerine ve birbirlerine karşı takındıkları tutumunun peşine düşen bir anlatı hâkim dizide hem de daha ilk bölümde o sezon yaşanacak trajik bir olayın ipucu karşılıyor izleyenleri. Merak unsuru dizinin her sezonunda karşımıza çıkıyor.
The White Lotus’un bir maskenin arkasından seslendiğinden bahsetmiştim. Bu ilişkiler için de geçerli. Özellikle The White Lotus konuklarının birbirlerinden sakladıkları, ortaya çıkarmaya çekindikleri ve insan ilişkilerini bir çıkar aracı olarak gördükleri tatil süreci her bölüm onların maskelerinin ardında yeni şeyler keşfetmek için bize ipuçları veriyor. Evlilik, romantik ilişkiler, bağlılık, aldatma gibi konular da bunların peşlerinden geliyor. İkinci sezonda yine büyük bir merak unsuruna dönen aldatma konusu da bunun en büyük örneği. Ama burada aldatma kavramını sadece iki kişi arasındaki sadakat bağının kopması olarak okumayacağım. Karakterleri temsil ettikleri ekonomik sınıflardan bağımsız olarak ele almak yanlış olacaktır diye düşünüyorum. Bahsettiğim rönesans tablolarındaki perspektif algısı tabloya konumlanan kişiye belli bir bakış açısı çizer ve sadece o perspektif içinden bakma imkânı verir. Buna karşın burada da ilişkilenmeler figürlerin o perspektif üzerindeki etkisini değiştirmeye yönelik anlar oluşturuyorlar. Birbirleri üzerinde hem kültür yağmacılığıyla hem ekonomik hem de politik olarak tahakküm kurmaya çalışan kişilerin birbirlerine karşı söylediği yalanları ya da söylenilmeyen doğruları izliyoruz bu aldatma ekseninde sezon boyunca. Yani burada aldatma kavramı sadece partnerlerin birbirleriyle kurdukları romantik güven bağı ya da ortak anlaşmaların bozulması anlamında karşımıza çıkmıyor. Aynı zamanda birbirlerinin hayatlarına dahil olamamış ve güvensizlik zeminini bir güç gösterisine dönüştürmüş kapitalizmin figürlerinin birbirleriyle mesafesini ve ilişkilerindeki çelişkileri de izliyoruz.
The White Lotus’un en büyük özelliklerinden biri de görünenin arkasındaki tabloya yoğunlaşarak karakterlerin hikâyelerini bizlere ulaştırması.
Dürtü ne der?
tabukamu’nun 6 karakterinden Dürtü ile konuşuyoruz.
Geçen haftaki sayımızda tabukamu’nun cinsellikle ilgili konularda daha sağlıklı kararlar almana destek olmayı amaçlayan 6 karakterinden, Duygu karakterini tanıtmıştık. Bu hafta ise Dürtü bizimle birlikte.
Dürtü: Bazen dürtülerin hoşuna gitmez, onu duymamak için kulaklarını kapatırsın. Bazense söyledikleri hoşuna gider, seni harekete geçiren bir güce, davranışa dönüşür. Bir koku, bir ses, bir görsel dürtülerini uyandırabilir. Bazen dürtülerini çok yoğun şekilde hissedebilirsin. Bazense sanki sadece aklının ucundan geçer ve gider. Dürtülerin, mantığına, duygularına, kişisel veya toplumsal değerlere aykırı olabilir. Bundan dolayı kafa karışıklığı yaşayabilirsin. Dürtü, sürekli dinlemen ya da kaçman gereken bir şey değil, senin bir parçandır.
Bazen bir soru, dürtülerin cinsellikle ilgili kararlarımızı nasıl etkilediğini daha iyi anlamamızı sağlayabilir.
“Sevgilimden çok hoşlanıyorum, çok güzel vakit geçiriyoruz fakat başka birine karşı da cinsel çekim hissediyorum. Sevgilimi aldatmanın doğru olmadığını düşünüyorum ama bu dürtü aklımı çok karıştırıyor ne yapabilirim?”
Sevgi dolu bir ilişki içindeyken birdenbire başka birine karşı cinsel çekim hissetmek kafa karışıklığı, endişe ve hatta korkuya neden olabilir. Fakat bu dürtü tamamen normaldir. Neden mi: Çünkü insansın. 🙃
Sevgi dolu ilişkilerin birçok türü olabilir. Genellikle insanlar “ilişki” dediklerinde “tek eşli” ilişkileri kast edebilirler ancak bu, ilişki türlerinden sadece biridir. İnsanlar tek eşli olmak ya da farklı bir ilişki türü belirlemek konusunda aktif ve bilinçli bir seçim yapabilirler. Aynı zamanda bu seçimler doğrultusunda ilişkilerinin türü ne olursa olsun sağlıklı, etik, dürüst ve sevgi dolu ilişkiler kurabilirler.
Bir ilişkinin içerisindeyken başka insanları çekici bulmak, onlara karşı cinsel çekim hissetmek normaldir ve bir zararı yoktur fakat içinde bulunduğumuz ilişkide / ilişkilerde “sınır”ların ve “aldatma”nın tanımını yapabiliyor muyuz? Bir ilişki içinde olmak başka insanlara karşı ilgimizi, yaşayabileceğimiz dürtüleri nasıl yönetebileceğimizin sorumluluğunu da beraberinde getirir ve bunu ancak partnerimizle aldatmanın ve ilişki sınırlarımızın tanımlarını yaparak gerçekleştirebiliriz.
Sıklıkla insanlar, özellikle de tek eşli ilişki yaşıyorlarsa, aldatmanın partneri için ne anlama geldiğini tartışmaz. Genellikle, aldatmanın belirli kuralları olduğunu varsayar ancak insanların aldatmayı farklı şekillerde tanımlayabileceğini unutmamak önemlidir. Örneğin, bazı insanlar partnerlerinin porno izlemesini aldatmak olarak sayarken, bazıları için bu tamamen olağan ve anlaşılabilir bir durumdur. Partnerler arasında bu sınırların birlikte belirlenmesi ve tartışılması gerekir.
Partnerinle ilişkinizde aldatmanın ne anlama geldiğini ve sınırlarınızı zaten belirlediyseniz, ancak yine de partnerin dışındaki insanlara cinsel çekim hissetmekten dolayı kafa karışıklığı yaşıyorsan, bu dürtünün sebeplerini düşünmen önemli olabilir. Örneğin, bu cinsel çekim partnerinin sana sunamadığı bir şeyi mi gösteriyor? Öyleyse partnerin ve içinde bulunduğunuz ilişkinin sana bunu sunması mümkün mü? Bu dürtülere yönelik bir davranışta bulunmayı düşünüyorsan ve partnerinle belirlediğin sınırlar bu davranışı uygun bulmuyorsa, bu soruna sebep olabilir. Herhangi bir davranıştan önce partnerinle iletişim kurman önemlidir çünkü sağlıklı ilişkilerin temelinde güven duygusu yatar. Bu güveni inşa etmek de ilişkide bulunan herkesin sorumluluğudur.
Özetle, her ilişkinin tüm yönleriyle bizi tatmin etmesini beklemek genellikle hayal kırıklığına sebep olur. Ama ilişkilerimizden ve cinsel hayatımızdan beklentilerimiz olması da normaldir. Her yönü ile bizi tatmin etmese de bir ilişkinin içinde bulunmayı seçebiliriz fakat çok hoşlandığımız bir ilişkiyi bitirmeyi de tercih edebiliriz. Partnerimizden çok hoşlanırken başka insanları cinsel veya farklı anlamda çekici bulabiliriz, bu illa ki partnerimizin, bizim veya ilişkimizin yeterliliği hakkında bir şey söylemez, insan olduğumuzu gösterir. 🙃
Aldatmak denildiğinde aklına neler geliyor? Aldatmakla ilgili bir deneyimin oldu mu? Olduysa anonim bir şekilde tabukamu’ya anlatmak ister misin?
Bizi sosyal medyada takip ediyor musun?: Instagram 🎞 TikTok 🪩 Twitter 🦩