Regl döngüsü, vücudun hormonal dengesine ve sağlığına dair ipuçları içerir. Genellikle ergenlik ve menopoz dönemleri arasında, ortalama 21-35 günde bir düzenli olarak deneyimlenen regl, bazı durumlarda gecikebilir, düzensizleşebilir ya da durabilir. Bunun birçok sebebi olabilir. Bu sayıda bu sebepleri senin için 10 maddede derledik!
hamilelik
Reglin gecikmesinin ve sonrasında durmasının en yaygın nedenlerinden biri hamileliktir. Yumurta, bir sperm ile buluştuğunda fallop tüplerinden rahme doğru geçer. Bu sırada yumurtayı saran ve koruyan yapı östrojen hormonu salgılar ve rahmin iç kısmının kalınlaşmasını sağlar. Bunun amacı, döllenmiş yapının rahime daha kolay tutunmasını sağlamaktır. Hamilelik sırasında, regl ile birlikte vücuttan dışarı çıkan rahim iç tabakasının atılmasına gerek kalmaz; bu yüzden regl geçici olarak durur.
doğum sonrası ve emzirme
Doğum yaptıktan sonra regl döngüsünün olağan seyrine dönmesi zaman alabilir. Özellikle emziren kişilerin vücudunda yüksek miktarda prolaktin hormonu üretilir. Bu hormon süt üretimini artırırken yumurtlamayı baskılar; bu da regli durdurabilir veya geciktirebilir. Bazı insanlar emzirirken hiç regl olmaz, bazıları düzensiz bir şekilde regl olabilir. Emzirmeyi bıraktıktan sonra regl döngüsü genellikle birkaç ay içinde olağan seyrine döner. Bu bazı kişilerde daha uzun da sürebilir.
polikistik over sendromu (PKOS)
Polikistik Over Sendromu, yumurtalıkları ve dolayısıyla regl döngüsünü etkileyebilen endokrinolojik bir durumdur. PKOS tanısı için birkaç farklı durumun aynı anda deneyimlenmesi gerekir ve tanısı genellikle kan testleri ve ultrason ile konur. PKOS olan kişilerde yumurtlama düzenli olmayabileceği için regl gecikmeleri veya tamamen regl olmama durumu yaşanabilir.
erken menopoz
Menopoz, yumurtalıklardaki aktivitenin bitmesiyle regl döngüsünün kalıcı olarak durmasını tanımlar ve genellikle 45-55 yaşları arasında gerçekleşir. Ancak bazı insanlarda yumurtalıklar daha erken yaşta (40 yaşından önce) aktivitesini sonlandırabilir. Bu durum genetik olabilir veya bağışıklık sistemiyle ilgili hastalıklardan kaynaklanabilir. 40 yaşından önce regl düzensizliği yaşayan kişiler bir uzmana danışarak erken menopoz hakkında bilgi edinebilir ve test yaptırabilir.
hamilelik kaybı veya kürtaj sonrası
Hamilelik kaybı (düşük) veya kürtaj sonrasında, hormon seviyeleri aniden değiştiği için regl döngüsü geçici olarak durabilir veya düzensizleşebilir. Vücudun hamilelik öncesi hormonal dengesine dönmesi birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir. Regl düzensizliğine aşırı kanama ve ağrı gibi belirtiler eşlik ediyorsa bir uzmana danışmakta fayda vardır.
stres ve travmatik olaylar
Ruh sağlığı, regl döngüsü üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Sınavlar, ilişkisel problemler, sevilen birinin kaybı, afetler veya travmatik bir olay gibi durumlar vücudun regl döngüsünü etkileyebilir. Bu tür stresli zamanlarda beyin, regl döngüsünü kontrol eden hormonları salgılamayı geçici olarak durdurabilir. Yoğun stres dönemlerinde, regl döngüsü düzensizleşebilir veya tamamen durabilir. Bunun devam etmesi halinde bir ruh sağlığı uzmanına danışmak önemlidir.
yoğun spor ve düşük vücut yağ oranı
Yoğun spor yapmak veya vücut yağ oranının çok düşük olması, regl döngüsünün durmasına neden olabilir. Özellikle jimnastik, bale, uzun mesafe koşuları gibi sporlarda profesyonel seviyede antrenman yapan kişilerde bu durum görülür. Bu tarz durumlarda yemek ve spor dengesini belirlerken uzmanlardan danışmanlık veya destek alınabilir.
hızlı kilo kaybı veya beslenme eksiklikleri
Çok hızlı kilo vermek, düşük kalorili diyetler yapmak veya yetersiz beslenmek, vücudun yeterli hormon üretmesini engelleyerek regl döngüsünü düzensizleştirebilir. Özellikle demir, çinko, B12 ve D vitamini eksiklikleri regl düzensizliğine yol açabilir. Kilo kaybı sonrası regl düzensizliği yaşanırsa, beslenme düzenini gözden geçirmek ve bir sağlık uzmanından destek almak iyi bir fikir olabilir.
kronik hastalıklar ve bağışıklık sorunları
Diyabet, çölyak hastalığı, lupus gibi bazı kronik hastalıklar ve bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine saldırdığı bazı otoimmün hastalıklar, regl döngüsünü etkileyebilir. Bu hastalıklarda hormon dengesinin değişmesi regl düzensizliğine neden olabilir. Regl düzensizliğine ek olarak başka belirtiler deneyimleniyorsa bir uzmana danışılabilir.
iklim ve uyku düzeni değişimleri
Uzun yolculuklar, saat farkları, uyku düzeninin bozulması veya mevsim değişiklikleri gibi çevresel etmenler de regl döngüsünü etkileyebilir. Özellikle gece vardiyasında çalışan veya sık sık farklı saat dilimlerine seyahat eden kişilerde regl düzensizlikleri görülebilir. Vücut biyolojik saatine alışana kadar regl döngüsü düzensizleşebilir. Uyku düzenini oturtmak ve biyolojik ritmini korumak regl döngüsünün olağan seyrine dönmesine yardımcı olabilir.
kim ne araştırıyor?
ilk regl deneyimleri
Ekin Yağmur, ODTÜ Endüstriyel Tasarım bölümü 4. sınıf öğrencisi. Ekin, mezuniyet projesi kapsamında ilk regl deneyimlerine odaklanarak, bu sürecin nasıl yaşandığını ve hangi desteklerin eksik kaldığını anlamak istiyor. Regl olan kişilerin deneyimlerini derinlemesine inceleyerek, onların gerçek ihtiyaçlarına yönelik bir tasarım geliştirmeyi hedefliyor. Aşağıdaki butona tıklayarak ankete katılabilir, regl olmakla ilgili kendi görüş ve deneyimlerini paylaşabilirsin.
Bu yazı Google çevirisi olabilir mi? Cümleler anlamsız ve dağınık, yayınlamadan önce kontrol etmeyi düşünebilirsiniz.