cinsel sağlık herkes için 🪩
LGBTİ+'ların cinsel sağlık hakları ve erişimleri ne durumda?
Her insanın güvenli ve sağlıklı bir cinsel yaşama sahip olma ve bunun için gerekli bilgi ve hizmetlere ulaşma hakkı vardır. Bu hak, cinsel kimliğinden bağımsız olarak her insan için geçerlidir ve LGBTİ+’ları da kapsar. Ancak LGBTİ+’lar, cinsel sağlık hizmetlerine erişimde ayrımcılık, damgalama ve bilgi eksikliği gibi engellerle karşılaşabiliyorlar. Bu yüzden, LGBTİ+’ların cinsel sağlık alanındaki hakları ve bu haklara nasıl erişebilebildiği hakkında özellikle konuşmak önemli.
Burada sıkça bahsettiğimiz gibi, cinsel sağlık, yalnızca cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlardan (CYAE) korunmak anlamına gelmez. Kendi bedenini tanımak, cinsel haz, onay ve kişisel sınırlar hakkında bilgi edinmek, ilişkilerinde güvende hissetmek ve ihtiyaç duyduğunda doğru sağlık hizmetlerine ulaşabilmek de cinsel sağlığın bir parçasıdır. Bu sağlık hak ve hizmetleri şunları kapsar:
Ayrımcı, dışlayıcı veya damgalayıcı söz ve davranışlara maruz bırakılmaksızın, güvenli bir şekilde sağlık hizmeti alabilmek,
Kapsamlı, kapsayıcı ve doğru cinsel sağlık bilgilerine ulaşabilmek,
Cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlardan korunma amacıyla sağlanan ürün ve hizmetlere, HIV testleri ve tedavisine ve diğer cinsel sağlık hizmetlerine ücretsiz ve anonim şekilde erişebilmek
Cinsel kimlik fark etmeksizin doğum kontrolü ve üreme sağlığı hizmetlerine erişim sağlayabilmek.
⬇️ engeller neler?
LGBTİ+’lar bu hak ve hizmetlere erişim konusunda çeşitli engellerle karşılaşabiliyor. Bu engellerin ne olduğu hakkında bilgilenmek, bu engellerin nasıl aşılabileceği konusunda ipuçları barındırabilir.
Bilgi eksikliği ve yanlış yönlendirme: Sağlık hizmetleri çoğunlukla cisnormatif ve heteronormatif bir bakış açısıyla sunulduğu için, LGBTİ+’ların ihtiyaçları göz ardı edilebilir.
Ayrımcılık ve damgalama: Bazı sağlık çalışanları LGBTİ+fobik veya transfobik davranışlar sergileyebilir, bu da LGBTİ+’ların sağlık hizmeti almaktan kaçınmasına neden olabilir.
Güvenli sağlık hizmeti eksikliği: Kimlik uyum süreçleri, hormon kullanımı veya HIV ile yaşayan kişilerin sağlık hizmetlerine erişimi her zaman yeterince güvenli ve erişilebilir olmayabilir.
Ekonomik engeller: LGBTİ+’lar, iş hayatında karşılaşabildikleri ayrımcılık nedeniyle ekonomik engellerle karşılaşabilir ve bu da özel sağlık hizmetlerine erişimlerini kısıtlayabilir.
Psikolojik engeller: Daha önce sağlık sisteminde kötü deneyimler yaşayan LGBTİ+’lar, damgalanma veya kötü muameleye maruz bırakılma endişesiyle sağlık hizmetlerinden kaçınabilir.
Dil bariyerleri ve kültürel ön yargılar: Göçmen veya mülteci LGBTİ+’lar, sağlık sisteminde kendi dillerinde hizmet alamayabilir veya kültürel önyargılar nedeniyle dışlanabilirler.
🏳️🌈 ne yapabilirsin?
Yukarıdaki engelleri aşmak ve cinsel sağlık konusunda kendini güvende ve rahat hissetmek için şunları deneyebilirsin:
LGBTİ+ dostu sağlık profesyonelleri ve kurumlarını listeleyen platformları takip et. Bunları istekleri ve onayları dahilinde faydalanabilecek arkadaşlarınla paylaş. (Örneğin, Kaos GL, SPoD, Pembe Hayat gibi STK’ların rehberlerinden faydalanabilirsin).
CYAE’lerden korunmak için düzenli test yaptır ve güvenli cinsel ilişkiler için korunma yöntemlerini kullan.
Kendini rahat hissedebileceğin ve güvenli olabilecek sağlık kuruluşlarını araştır. Sağlık hizmeti alırken ayrımcılığa ve dışlamaya maruz bırakılırsan bunu ilgili sivil toplum kuruluşlarına bildir.
HIV ve diğer CYAE’ler hakkında damgalamadan uzak, güvenilir bilgileri araştır ve yaygınlaştır.
Topluluk desteğini güçlendir! LGBTİ+ sağlığı konusunda dayanışma içinde olabileceğin çevrim içi veya fiziksel destek gruplarına katıl.
Cinsel sağlık ve haklar konusunda bilgilenmek için ücretsiz danışmanlık hizmetlerinden faydalan. Bazı LGBTİ+ örgütleri ve sağlık merkezleri anonim danışmanlık ve test hizmetleri sunuyor.
Kendi sınırlarını ve cinsel onayı önemse. Kendini rahat hissetmediğin durumlarda "hayır" deme hakkın olduğunu unutma ve partnerinle açık iletişim kur.
Bu adımlar hem kendi sağlığını korumana hem de topluluğun güçlenmesine katkı sağlayabilir! Ve unutma, kimliğimiz ne olursa olsun, cinsel haklar insan haklarıdır!
