Okuma süresi: 5 dakika
Selam! Bu haftaki sayımızda acil durum doğum kontrol yöntemlerinden konuşuyoruz. Bunlar, korunma yönteminin kullanılmadığı, yanlış kullanıldığı ya da işlevsiz kaldığı vajinal ilişkilerin ardından planlanmayan gebeliklerden korunmak için kullanılan yöntemlerdir. Peki hangi ürünler var, nasıl kullanılıyorlar, ne zaman kullanılıyorlar gibi soruların varsa, cevaplarını paylaşmak için hemen başlıyoruz!
bu sayıda neler var?
📔 tabukamu sözlük: Bu haftanın konuları özelinde sözlüğümüzü aralıyoruz.
🆘 acil durum doğum kontrol yöntemleri nelerdir ve ne işe yararlar?: Acil durumlarda kullanılan ertesi gün hapları ve bakır rahim içi araçlardan bahsediyor, ne işe yaradıklarını paylaşıyoruz.
💊 ertesi gün hapı nasıl kullanılır?: Ertesi gün haplarının korunmasız vajinal ilişkiden sonra en geç 72 saat içinde alınması gerektiğini söylüyor, etkili kullanım için dikkat etmen gereken önemli noktaları mercek altına alıyoruz.
⚓️ bakır rahim içi aracın ne olduğunu biliyor musun?: Spiral ismiyle de bilinen rahim içi araçların bakır ve hormonal olan türlerine bakıyor, nasıl kullanıldıklarını inceliyoruz.
☕️ deneyimlendikçe demleniyoruz: Acil durum doğum kontrol yöntemlerini kullanmakla ilgili bir deneyimin var mı? Anonim bir şekilde tabukamu’yla paylaşmak ister misin? Detaylar aşağıda!
acil durum hapı: Ertesi gün hapı olarak da bilinir. Korunma yönteminin kullanılmadığı, yanlış kullanıldığı ya da işlevsiz kaldığı (prezervatif yırtılması, doğum kontrol hapının unutulması vb.) vajinal ilişkilerin ardından planlanmayan gebelik ihtimaline karşı kullanılır.
aile planlaması: İnsanların gebelik hakkında bilgi ve hizmetlere erişebilmesi ve bu doğrultuda kendileri için en sağlıklı kararı verebilmesini destekleyen planlama ve kontrol sistemine denir.
ertesi gün hapı: Acil durum hapı olarak da bilinir.
korunma yöntemleri: Cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlardan ve planlanmayan gebeliklerden korunmayı içeren tüm yöntemleri kapsar.
prezervatif: Cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlara ve planlanmayan gebeliklere karşı koruyan bir bariyer korunma yöntemidir.
acil durum doğum kontrol yöntemleri nelerdir ve ne işe yararlar? 🆘
Acil durum doğum kontrol yöntemleri (kontraseptifleri), korunma yönteminin kullanılmadığı, yanlış kullanıldığı ya da işlevsiz kaldığı (prezervatif yırtılması, doğum kontrol hapının unutulması gibi) penis-vajina birleşmesi içeren ilişkilerin ardından, planlanmayan gebelik ihtimaline karşı kullanılan yöntemlerdir.
Bu yöntemler, ilişki sonrasında kısa bir süre içinde alındığı takdirde gebelik ihtimalini azaltır. Acil durum doğum kontrol yöntemleri, spermin yumurtayı döllemesini önler ya da döllenmiş bir yumurtanın rahime yerleşmesini engeller. Bu yöntemler, korunmasız cinsel ilişkiden sonra mümkün olan en kısa sürede kullanılmalıdır, çünkü zamanla etkileri azalır.
2 temel acil durum doğum kontrol yöntemi vardır: ertesi gün hapları ve spiral olarak da bilinen bakır rahim içi araç. Şimdi bu yöntemlerin neler olduğuna ve nasıl kullanıldıklarına bakalım.
ertesi gün hapı nasıl kullanılır? 💊
Ertesi gün hapı, bir acil durum doğum kontrol yöntemidir ve yumurtlamayı geciktirir veya engeller. Aynı zamanda spermin yumurtaya ulaşmasını zorlaştırır ve döllenmiş bir yumurtanın rahime yerleşmesini engelleyebilir. Korunmasız vajinal ilişkiden sonra en kısa sürede alınmalıdır. En etkili olduğu zaman dilimi ilk 24 saat içindedir ama 72 saate kadar etkili olabilir. Peki ertesi gün hapını kullanırken nelere dikkat etmelisin?
Ertesi gün hapını eczanelerden reçetesiz bir şekilde alabilirsin. Doğru kullanım koşulları için eczacı veya doktordan bilgi alabilir, prospektüsü detaylı bir şekilde inceleyebilirsin.
Hangi ertesi günü hapını aldığına bağlı olarak hapın etki edebileceği süre değişebilir. Sen yine de mümkün olan en kısa sürede hapı almaya çalış.
Ertesi gün hapı, korunmasız vajinal ilişki gerçekleştikten sonra acil durumlarda alınabilir ve düzenli olarak başvurulabilen bir doğum kontrol yöntemi değildir. Vajinal ilişki öncesinde ertesi gün hapı almak herhangi bir koruma sağlamaz.
Ertesi gün hapı cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlara karşı koruma sağlamaz. Bu yüzden cinsel ilişkilerinin daha güvenli olması için prezervatif gibi bariyer yöntemlerini kullanmayı deneyebilirsin.
bakır rahim içi aracın ne olduğunu biliyor musun? ⚓️
Spiral ismiyle de bilinen rahim içi araç (RİA), gebelikten korunma amacıyla rahim içine yerleştirilen küçük, T şeklinde bir araçtır. Hormonal RİA’lar ve bakır RİA’lar vardır. Rahme yerleştirildikten sonra düzenli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılabilirler. Ama korunmasız vajinal ilişki sonrasında bir acil durum yöntemi olarak yerleştirilmesi de mümkündür. Peki RİA’ların kullanımına dair bilmen gereken şeyler neler?
Acil durum doğum kontrolünde bakır RİA kullanılır. Bakırın spermler üzerinde toksik etkisi vardır ve bu nedenle bakır RİA, spermlerin yumurtayı döllemesini önleyerek gebeliği engeller. Ama araştırmalar, hormonal RİA’ların da acil durumlarda bakır RİA’lar kadar etkili olabileceği öneriyor.
RİA, korunmasız vajinal ilişki sonrasında en geç 5-7 gün içerisinde yerleştirildiğinde planlanmayan gebeliği engeller.
RİA, kendi kendine takabileceğin bir araç değildir. Bu yüzden bir uzmana danışman gerekir.
RİA takılması için daha önce gebelik deneyimlemiş olman gerekmez.
RİA, bir doğum kontrol yöntemidir, cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlara karşı korunma sağlamaz.
Acil durum doğum kontrol yöntemlerini kullanmakla ilgili bir deneyimin var mı? Anonim bir şekilde tabukamu’ya anlatmak ister misin?
Bizi sosyal medyada takip ediyor musun?: Instagram 🎞 TikTok 🪩 Twitter 🦩