HPV
HPV “human papillomavirus” olarak bilinen virüsün baş harflerinin kısaltması ve bu virüsün sebep olduğu bir enfeksiyondur.
HPV rahim ağzı, vajina, penis, anüs ve boğazda etkinlik gösterebilir; cinsiyet kimliği ve cinsel yöneliminden bağımsız olarak bütün insanları etkileyebilir.
40’tan fazla HPV tipi vardır. Bunlar yüksek riskli ve düşük riskli olarak ikiye ayrılır. Düşük riskli tipler (HPV-6 ve HPV-11 gibi) HPV’den etkilenen bölgede geçici doku değişikliklerine ve siğillere sebep olabilir. Yüksek riskli tipler ise (HPV-16 ve HPV-18 gibi) ilerlemesi ve önlem alınmaması durumunda kansere neden olabilir. Virüsün vücutta olması kanser olunduğu anlamına gelmez. HPV gerekli önlemler alındığında önlenebilen bir enfeksiyondur.
HPV nasıl aktarılabilir?
HPV cinsel yolla aktarılabilen en yaygın enfeksiyonlardan biridir.
Cinsel temas deneyimleyen insanların %80’inden fazlası hayatlarında en az bir kez genital HPV’den etkilenir. HPV enfeksiyonu virüsün var olduğu durumlarda şu yollarla aktarılabilir:
-
Genitaller ve çevresinin tensel teması,
-
Oral, anal ve vajinal ilişki,
-
Seks oyuncakları paylaşımı.
HPV’nin diğer cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlar gibi bazen belirtisi olmaz. Virüs, belirti olmadığında da aktarılabilir.
belirtiler ve tanılar
HPV bazen hiç belirti göstermez ve kendi kendine kaybolur.
Bazen de HPV aktarımı gerçekleştikten sonra gözle görülebilen siğiller ve doku değişiklikleri oluşur. Bunlar genellikle genital bölgede ve tek veya grup halinde ortaya çıkar. Küçük veya büyük, kabarık veya düz ya da karnıbahar şeklinde çıkıntılar olabilirler.
Siğiller HPV teşhisini kolaylaştırabilir. Bununla birlikte HPV statüsünü öğrenmeyi sağlayacak bir test yoktur. HPV’nin sebep olabileceği kanser ihtimalini test etmek için genelde Pap Smear testinden faydalanılır.
önleme
HPV aktarımını önlemek için şunları yapabilirsin:
HPV aşısı yaptır: HPV’yi önlemenin en önemli yöntemi aşıdır. Özellikle ergenlik döneminde veya 26 yaşına kadar HPV aşısı olmak enfeksiyon ihtimalini büyük ölçüde azaltır. HPV enfeksiyonunun sebep olabileceği kanserlere karşı %90’dan daha yüksek bir başarı oranı vardır.
Korunma yöntemi kullan: Partnerli cinsel davranışlar sırasında prezervatif ve oral bariyer kullanmak enfeksiyon aktarımı ihtimalini azaltır. Fakat bu korunma yöntemleri temas eden tenin tamamını kaplamadığından HPV’ye karşı tam koruma sağlamaz.
Düzenli aralıklarla test yaptır: Partnerli cinsel davranışlar deneyimleyen insanların enfeksiyon statülerini öğrenmek ve erken önlem almak için test yaptırması önemlidir. Ayrıca bazı yüksek riskli HPV tiplerinin sebep olabileceği rahim ağzı (serviks) kanseri ihtimaline karşı 21-29 yaş aralığındaki rahmi olan insanların 3 yılda bir, 30-65 yaş aralığındaki insanların ise 5 yılda bir Pap testi yaptırması önerilir.
Doğru kaynaklardan bilgi al: HPV’nin ne olduğuna ve vücutta ne tür etkileri olabileceğine dair güvenilir kaynaklardan bilgi edinmek, enfeksiyon halinde ne yapılabileceğini anlamayı kolaylaştırır.
Seks oyuncaklarını paylaşma: Kişiye özel eşyalarını ve seks oyuncaklarını paylaşmamak HPV aktarımı ihtimalini azaltır.
tedavi
Vücutta HPV’yi tamamen ortadan kaldıracak bir ilaç tedavisi yoktur. Bununla birlikte çoğunlukla HPV enfeksiyonu kendi kendine geçebilir.
HPV’nin vücutta siğiller üzerinden belirti gösterdiği durumlarda tedavi, siğilleri ve doku değişikliklerini iyileştirmeyi amaçlar. Bunun için çeşitli yöntemler kullanılır. (Kriyoterapi yani siğillerin likit nitrojen kullanılarak dondurulması, alkol bazlı krem, jel veya solüsyonlar kullanılması, siğillerin lazerle yakılması gibi). Siğilleri tedavi etmek vücuttaki virüsü etkisiz hale getirmez, bu yüzden de siğiller tekrar çıkabilir.
Vücutta yüksek riskli HPV varsa, düzenli kontroller ve ileri tedavi yöntemleri gerekebilir; bunun için düzenli olarak bir uzmana danışmak önemlidir.
pap smear testi nedir?
Pap testi için vajina veya rahim ağzından akıntı örneği alınır. Alınan örnekte HPV’nin sebep olabileceği hücresel herhangi bir değişiklik olup olmadığı incelenir. Değişiklik test edilmediyse sonuç negatif olarak belirlenir.
Pap testi ile birlikte HPV tiplendirmesi testi de uygulanabilir. Bu testin amacı varsa HPV tipini ve kanser ihtimalini belirlemektir. Yüksek riskli HPV tespit edilmemesi durumunda sonuç negatif olarak belirlenir.
HPV yıllar boyunca herhangi bir belirti göstermeyebileceği için rahmi olan insanların özellikle 20’li yaşlarından itibaren düzenli aralıklarla Pap testi yaptırması önerilir.
Hatırlatma: Pap Smear testi tüm cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların taraması değildir. Klamidya, sifiliz, gonore, HIV gibi diğer enfeksiyonlar için ayrıca test yapman gerekir.